Γλουταμίνη: Οφέλη, πηγές και πώς να την εντάξεις στη ρουτίνα σου

Η γλουταμίνη είναι το πλέον άφθονο από τα 20 διαφορετικά αμινοξέα στο σώμα. Το αμινοξύ είναι ένα μπλοκ πρωτεΐνης. Η πρωτεΐνη βοηθάει σε πολλές «δουλειές». Για παράδειγμα η πρωτεΐνη βοηθάει στην επιδιόρθωση των ιστών του σώματος, διατηρεί λειτουργικό το πεπτικό σύστημα και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει τα μικρόβια. Ως... οικοδομικό τετράγωνο του οργανισμού η γλουταμίνη παίζει ρόλο στις παραπάνω λειτουργίες και πολλές άλλες ακόμη. 

Γλουταμίνη ο οργανισμός μπορεί να λάβει από τις τροφές που καταναλώνει ο άνθρωπος αλλά ταυτόχρονα μπορεί να την παράγει το ίδιο το σώμα. Ωστόσο υπάρχουν κι άλλα αμινοξέα τα οποία πρέπει να παίρνει ένας άνθρωπος από τις τροφές που καταναλώνει γιατί ο οργανισμός δεν τα παράγει μόνος του. Ακόμα και με τη γλουταμίνη ωστόσο την οποία παράγει ο οργανισμός, υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται να ληφθεί και μέσω διατροφής γιατί τα αποθέματα του σώματς ενδέχεται να είναι χαμηλά. 

Για παράδειγμα, ο οργανισμός έχει μεγαλύτερη ανάγκη τη γλουταμίνη όταν υπάρχει κάποιος τραυματισμός ή ασθένεια. Η συνδρομή γλουταμίνης από εξωτερικής πηγές λοιπόν τότε θεωρείται απαραίτητη. Όμως γενικά οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες έχουν επαρκείς ποσότητες γλουταμίνης στον οργανισμό. 

Τι τύποι γλουταμίνης υπάρχουν;

Υπάρχουν δύο τύποι γλουταμίνης, η L-glutamine και η D-glutamine. Η πιο σημαντική σε ότι αφορά στο σώμα ενός ανθρώπου είναι η L-glutamine. Συχνά λοιπόν όταν αναφέρεται η γλουταμίνη για έναν άνθρωπο εννοείται η L-glutamine. 

Τι κάνει η γλουταμίνη στο σώμα;

Η γλουταμίνη αποτελεί ένα κομβικό και απαραίτητο «οικοδομικό τετράγωνο» του ανθρώπινου οργανισμού. Βοηθάει άλλα αμινοξέα και παράλληλα απομακρύνει «απόβλητα», όπως η αμμωνία, από τον οργανισμό. Παίζει ρόλο κλειδί σε χημικές -μεταβολικές- διαδικασίες που παρέχουν ενέργεια στο σώμα την οποία χρειάζεται για να λειτουργήσει. Η γλουταμίνη λοιπόν υποστηρίζει τα εξής:

Ανοσοποιητικό σύστημα: Η γλουταμίνη είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας που φουλάρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα λευκά αιμοσφαίρια χρησιμοποιούν γλουταμίνη να προστατέψουν τον οργανισμό από μολύνσεις και να τον διατηρήσουν υγιή. Παίζει επίσης ρόλο κλειδί στη διαδικασία επιδιόρθωσης / επαναδόμησης του τραυματισμένου σωματικού ιστού. 

Πεπτικό σύστημα: Πολλά από τα λευκά αιμοσφαίρια που χρησιμοποιούν γλουταμίνη βρίσκονται στα έντερα. Η γλουταμίνη βοηθάει στην ενίσχυση του κυτταρικού φραγμού που εμποδίζει να πάθουν ζημιά τα έντερα. Με λίγα λόγια η γλουταμίνη βοηθάει στο να διατηρούνται υγιή τα έντερα. 

Ποιες είναι καλές πηγές γλουταμίνης;

Η περισσότερη γλουταμίνη που προέρχεται από τη διατροφή έχει να κάνει με ζωϊκά προϊόντα υψηλής πρωτεϊνικής αξίας. Όμως μπορεί ένας άνθρωπος να λάβει γλουταμίνη και από άλλες πηγές επίσης. Καλές πηγές γλουταμίνης είναι οι εξής:

• κρέας (συμπεριλαμβανομένου βοδινού), χοιρινό, πουλερικά
• γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, γάλα, γιαούρτι, τυρί
• καρύδια, τόφου
• λαχανικά, καλαμπόκι, κόκκινο λάχανο
• σιτηρά, ρύζι, βρώμη

Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι λαμβάνουν αρκετή γλουταμίνη από τις τροφές που καταναλώνουν χωρίς πρέπει να στρεσάρονται για τον προγραμματισμό γευμάτων. Αν το σώμα χρειάζεται επιπλέον ποσότητα γλουταμίνης, τότε τη δημιουργεί. 

Σε τι χρησιμοποιείται η γλουταμίνη;

Η γλουταμίνη που παράγει από μόνος του ο ανθρώπινος οργανισμός παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας. Ακριβώς γι' αυτό οι επιστήμονες άρχισαν τις μελέτες ώστε να διαπιστώσουν αν και τι οφέλη για την υγεία έχει η λήψη γλουταμίνης με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής. Σε μεγάλο ποσοστό οι υγιείς άνθρωποι είναι εύλογο ότι δεν απαιτείται να λάβουν συμπλήρωμα γλουταμίνης. Τα σώματα που είναι υγιή κάνουν καλή δουλειά να παράξουν μόνα τους την απαιτούμενη ποσότητα αυτού του αμινοξέως και το όποιο έξτρα λαμβάνεται από τη διατροφή. 

Ωστόσο υπάρχουν και έρευνες που δείχνουν ότι η λήψη έξτρα γλουταμίνης με τη μορφή συμπληρώματος διατροφής μπορεί να παρέχει οφέλη στη διαχείριση / θεραπεία συγκεκριμένων καταστάσεων που αφορούν στην υγεία του οργανισμού. Βεβαίως σε κάθε περίπτωση απαιτείται περισσότερη έρευνα.

Δρεπανοκυτταρική αναιμία

Η μοναδική, ως τώρα, εγκεκριμένη από τον αμερικανικό οργανισμό φαρμάκων χρήση της γλουταμίνης για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών αφορά την δρεπανοκυτταρική αναιμία. Αυτή έχει να κάνει με παράξενα σχηματισμένα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αυτά τα αιμοσφαίρια ενδέχεται να κολλήσουν στα αιμοφόρα αγγεία (φλέβες, αρτηρίες, τριχοειδή κτλ.) Η L-glutamine μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα, όπως ο πόνος, που μπορεί να εμφανιστεί κατά την δρεπανοκυτταρική αναιμία. 

Καψίματα ή τραυματισμοί

Τραύματα, μεταξύ αυτών εγκαύματα, από εγχειρήσεις ή άλλου είδους, μπορούν να ρίξουν τα επίπεδα γλουταμίνης στον οργανισμό. Η έλλειψη γλουταμίνης δυσκολεύει την ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι που είναι βαριά άρρωστοι ή τραυματισμένοι μπορεί να ωφεληθούν λαμβάνοντας έξτρα γλουταμίνη. Η λήψη γλουταμίνης μπορεί να εμποδίσει ή να μειώσει τις μολύνσεις μετά από μια χειρουργική επέμβαση. Μπορεί επίσης να εμποδίσει εκτεταμένη ζημιά στα όργανα ύστερα από σοβαρά εγκαύματα. Μελέτες αποδεικνύουν τα οφέλη της γλουταμίνης σε ανάλογες περιστάσεις με τους υγειονομικούς να προσθέτουν γλουταμίνη στο διατροφολόγιο ενός ασθενή όσο εκείνος είναι στο νοσοκομείο. 

Ωστόσο δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο ακόμα αν η λήψη γλουταμίνης μετά από τραυματισμό είναι το ίδιο αποτελεσματική για κάθε άνθρωπο / οργανισμό. Αρκετά εξαρτώνται από το κλινικό / ιατρικό σενάριο και το ίδιο το άτομο που καθένα είναι μοναδικό. 

Καρκίνος

Τα υγεία κύτταρα χρησιμοποιούν τη γλουταμίνη ως μια πηγή ενέργειας που τα βοηθάει να λειτουργούν ομαλά. Ωστόσο και τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν τη γλουταμίνη για να εξαπλώνονται. Μάλιστα τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν περισσότερη γλουταμίνη από τα υγιή. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τόση πολλή γλουταμίνη που δεν αφήνουν υπόλειμμα ώστε να τη χρησιμοποιήσουν για τις δικές τους λειτουργίες τα υγιή κύτταρα! Ακριβώς γι' αυτό παρατηρείται συχνά το φαινόμενο άνθρωποι που έχουν καρκίνο να βλέπουν χαμηλά τα επίπεδα γλουταμίνης στον οργανισμό τους. 

Οι επιστήμονες μελετούν τρόπους να διακόψουν αυτή τη διαδικασία, δηλαδή τα καρκινικά κύτταρα να εξαπλώνονται και να αναπτύσσονται χρησιμοποιώντας τη γλουταμίνη. Δυστυχώς αυτή η έρευνα στην παρούσα φάση είναι σε πρώιμο στάδιο. 

Η γλουταμίνη πάντως δεν είναι η μόνη πηγή ενέργειας των καρκινικών κυττάρων. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα διατροφής γλουταμίνης μπορούν να βοηθήσουν τους ιστούς να αποκατασταθούν μετά από θεραπείες για τον καρκίνο. Για παράδειγμα η γλουταμίνη μπορεί να μειώσει τον πόνο που σχετίζεται με τη βλεννογονίτιδα ή φλεγμονές του στόματος και του πεπτικού μετά τη χημειοθεραπεία. Η γλουταμίνη είναι επίσης πιθανό να ανακουφίσει από τα συμπτώματα της νευροπάθειας μετά από χημειοθεραπεία. Ωστόσο περισσότερη έρευνα απαιτείται προκειμένου να κατανοήσουμε οι άνθρωποι πως μπορεί η γλουταμίνη να μειώσει τις παρενέργειες από τη θεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνου. 

HIV/AIDS

Μερικές μελέτες υποστηρίζουν ότι τα συμπληρώματα γλουταμίνης μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους με HIV/AIDS. Η γλουταμίνη μπορεί να βοηθήσει να ξανακερδίσουν μερικό από το βάρος που έχασαν από τη στιγμή που ήρθαν σε επαφή με τον HIV. Η γλουταμίνη μπορεί επίσης να βοηθήσει τα αντιϊκά φάρμακα που λαμβάνονται για τον HIV να λειτουργήσουν καλύτερα. Όμως η έρευνα σχετικά μ' αυτό παραμένει σε εξέλιξη και δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να συστήνουν τα συμπληρώματα γλουταμίνης σε ανάλογες περιστάσεις. 

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)

Ο ρόλος της γλουταμίνης στη διατήρηση του φραγμού που προστατεύει τα έντερα έχει οδηγήσει μερικούς ερευνητές να μελετήσουν αν τα συμπληρώματα γλουταμίνης βοηθούν ανθρώπους με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονή των εντέρων. Μελέτες έχουν τεστάρει αν ισχύει η θεωρία αλλά ως την ώρα που γράφονταν τούτες οι γραμμές καμία δεν είχε οριστική κατάληξη. 

Αθλητική απόδοση 

Οι ερευνητές έχουν μελετήσει αν η γλουταμίνη μπορεί να δώσει ώθηση στην αθλητική απόδοση. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η γλουταμίνη μπορεί να μειώσει τους πόνους στους μύες μετά από άσκηση μεγάλης έντασης και να μειώσει το ρίσκο ασθένειας. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν ακόμα αρκετές αποδείξεις / στοιχεία ώστε να ειπωθεί με ασφάλεια ότι η συστηματική λήψη γλουταμίνης θα φέρει δεδομένα τα συγκεκριμένα αποτελέσματα σε όλους. Επίσης, η έρευνα δεν υποστηρίζει την ιδέα ότι η λήψη γλουταμίνης βοηθάει στο «χτίσιμο» μυών στους αθλητές. 

Πότε να πάρω γλουταμίνη;

Η πλέον σύντομη απάντηση στην παραπάνω ερώτηση είναι η εξής: όταν σας την συστήσει ο γιατρός ή φαρμακοποιός σας. Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει γλουταμίνη σε άνθρωπο που έχει δρεπανοκυτταρική αναιμία. Επίσης μπορεί να συστήσει συμπληρώματα ή τροφή με περισσότερη γλουταμίνη αν το ανοσοποιητικό ενός ατόμου χρειάζεται τόνωση. Ο γιατρός θα δώσει το ΟΚ για λήψη συμπληρωμάτων λαβαίνοντας υπόψη την υγεία ενός ανθρώπου και ότι αυτή θα ωφεληθεί από τη λήψη τους. Ακριβώς γι' αυτό είναι σημαντικό το άτομο να είναι ειλικρινές με τον γιατρό και να ενημερώσει για τα πάντα, ακόμα και για πιθανό άλλο συμπλήρωμα που λαμβάνει για διαφορετικό λόγο.  

Ποια τα οφέλη λήψης γλουταμίνης;

Η λήψη γλουταμίνης μπορεί να μειώσει το ρίσκο επιπλοκών της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. Μπορεί πιθανά να εμποδίσει φλεγμονές και να μειώσει τη ζημιά σε ιστούς που ακολουθούν έναν τραυματισμό (τραύμα ή έγκαυμα) ή θεραπεία καρκίνου, όμως απαιτείται περισσότερη έρευνα. 

Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν άλλες πιθανές χρήσης γλουταμίνης αλλά και εδώ απαιτείται περισσότερη έρευνα για βέβαια αποτελέσματα. Αρκετές έρευνες είναι ακόμα σε πρώιμα στάδια. 

Μειώνει η L-glutamine το κοιλιακό λίπος;

Δεν υπάρχει απτή απόδειξη που να υποστηρίζει την ιδέα ότι η λήψη L-glutamine μειώνει το λίπος στην περιοχή της κοιλιάς ή συνεισφέρει στην προσπάθεια απώλειας βάρους. 

Ποιες είναι οι παρενέργειες λήψης γλουταμίνης;

Χρειάζεται περισσότερη έρευνα ώστε να γίνει απόλυτα κατανοητή κάθε πιθανή παρενέργεια από μακροχρόνια λήψη γλουταμίνης. Για παράδειγμα, είναι πιθανό τα συμπληρώματα γλουταμίνης να αλλάξουν τον τρόπο που το σώμα χρησιμοποιεί τα αμινοξέα για να παράγει ενέργεια. Γι' αυτό πρέπει να συζητάει (και να συμβουλεύεται) πάντα κάθε άνθρωπος με τον γιατρό του πριν αποφασίσει να πάρει συμπλήρωμα γλουταμίνης ή όποιο άλλο συμπλήρωμα. 

Μικρές παρενέργειες λήψης L-glutamine για δρεπανοκυτταρική αναιμία περιλαμβάνουν τα εξής:

• πόνος στην πλάτη
• πόνος στην κοιλιά
• δυσκοιλιότητα
• πονοκέφαλος
• ναυτία

Πρέπει να αναφέρει άμεσα ένας άνθρωπος μια ενδεχόμενη αλλεργική αντίδραση στον γιατρό. 

Τελικό συμπέρασμα

Η γλουταμίνη είναι ένα άφθονο και πολύπλευρο αμινοξύ που είναι κομβικό για τη γενικότερη υγεία ενός οργανισμού. Είναι τόσο σημαντικό που είναι σωστό να σκεφτεί κανείς ότι η λήψη της μπορεί να ευνοεί σημαντική την υγεία και να παρέχει οφέλη. Ωστόσο είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχει ρεαλισμός αναφορικά με τις αποδείξεις πριν πάρει κάποιος συμπλήρωμα γλουταμίνης. Η λήψη συμπληρωμάτων γλουταμίνης μπορεί όντως να βοηθήσει με τη δρεπανοκυτταρική αναιμία. Επίσης μπορεί να παρέχει στο ανοσοποιητικό σύστημα μια έξτρα ώθηση σε ειδικές περιστάσεις που το σώμα απαιτεί και έχει ανάγκη μεγαλύτερα αποθέματα. Όμως δεν υπάρχει στέρεα απόδειξη ότι η γλουταμίνη προσφέρει κάτι σ' έναν υγιή οργανισμό. 

Μιλήστε πάντα με τον γιατρό σας πριν πάρετε συμπλήρωμα γλουταμίνης ή άλλο συμπλήρωμα. Θα σας συμβουλέψουν για τα πιθανά οφέλη και θα βασίζονται οι συμβουλές τους στο μοναδικό προσωπικό σας ιστορικό και τα δεδομένα του. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot