Παίρνεις βάρος, νιώθεις αδυναμία, έχεις ακμή; Μήπως έχεις σύνδρομο Cushing;

Το στρες και κάποιες άλλες καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης. Η υψηλή κορτιζόλη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως η αύξηση βάρους, η ακμή και το αίσθημα κόπωσης. Οι γιατροί μπορεί να αναφερθούν στην υψηλή κορτιζόλη ως σύνδρομο Cushing (κούσινγκ) ή υπερκορτιζολισμός. 

Κάθε άνθρωπος ενδέχεται να έχει υψηλά επίπεδα κορτιζόλης από καιρού εις καιρόν. Ακόμα και κατά τη διάρκεια μιας μέρας μπορεί να διαφέρουν σημαντικά τα επίπεδά της. Αυτή η κατάσταση αποτελεί τη φυσική απάντηση του σώματος σε απειλές ή κινδύνους. Ωστόσο αν το σώμα με συνέπεια δημιουργεί υπερβολικά επίπεδα κορτιζόλης, τότε συνήθως αποτελεί ένδειξη υποκείμενου νοσήματος - κατάστασης υγείας. Συνεχίστε το διάβασμα για να μάθετε πως να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα της υψηλής κορτιζόλης, τις πιθανές αιτίες και το πότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό. 

Συμπτώματα υψηλής κορτιζόλης

Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν και εξαρτώνται από την αιτία αλλά και το πόσο υψηλά είναι. Γενικώς μερικά από τα συνηθισμένα συμπτώματα υψηλών επιπέδων κορτιζόλης είναι τα εξής:

• πρόσληψη βάρους ειδικά γύρω από το πρόσωπο και την κοιλιακή χώρα
• ακμή
• λέπτυνση δέρματος
• εύκολοι μώλωπες
• ξεθωριασμένο πρόσωπο
• αργή επούλωση πληγών
• αδυναμία μυών
• έντονο αίσθημα κόπωσης
• ευερεθιστότητα
• δυσκολία στη συγκέντρωση
• υψηλή αρτηριακή πίεση
• πονοκέφαλος

Αιτίες υψηλών επιπέδων κορτιζόλης

Υπάρχουν διαφορετικοί λόγοι γιατί το επινεφρίδιο (adrenal gland) μπορεί να απελευθερώσει υπερβολική κορτιζόλη. Λόγοι όπως:

1) Στρες: Το στρες πυροδοτεί έναν συνδυασμό σημάτων μέσα στο σώμα από ορμόνες και νεύρα. Αυτά τα σημάδια προκαλούν τα επινεφρίδια να απελευθερώσουν ορμόνες, μεταξύ αυτών αδρεναλίνη και κορτιζόλη. Το αποτέλεσμα είναι ένας αυξημένος καρδιακός παλμός και ενέργεια ως μέρος της μάχης / αντίδρασης του οργανισμού. Είναι ο τρόπος του σώματος για να προετοιμαστεί για πιθανές απειλές της υγείας. Η κορτιζόλη επίσης βοηθάει να περιοριστούν λειτουργίες που δεν είναι βασικές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης του οργανισμού. Όταν περάσει η όποια απειλή για την υγεία, οι ορμόνες επιστρέφουν στα συνηθισμένα επίπεδά τους και οι λειτουργίες του σώματος στα φυσιολογικά τους. Όμως όταν κάποιος άνθρωπος έχει μόνιμο στρες είναι πιθανό να μη «σβήσει» αυτή η λειτουγία. Η μακροπρόθεσμη έκθεση σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης και άλλων ορμονών στρες επηρεάζει αρνητικά όλες τις διαδικασίες του σώματος. Αυτή η κατάσταση αυξάνει τους κινδύνους εμφάνισης προβλημάτων υγείας όπως καρδιακό επεισόδιο ή εγκεφαλικό. 

2) Θέματα με τον ενδοκρινή - βλεννογόνο αδένα: Ο βλεννογόνος αδένας βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου. Οι άνθρωποι μερικές φορές αναφέρονται σ'αυτόν ως ο master αδένας επειδή επιβλέπει και ελέγχει πολλές από τις λειτουργίες του σώματος απελευθερώνοντας ορμόνες. Θέματα με τον συγκεκριμένο αδένα, όπως καρκινικοί όγκοι, μπορούν να προκαλέσουν μείωση ή αύξηση ορμονών αλλά και απελευθέρωση περισσότερης κορτιζόλης.

3) Όγκοι στα επινεφρίδια: Τα επινεφρίδια βρίσκονται πάνω από κάθε νεφρό. Οι όγκοι στα επινεφρίδια μπορεί να είναι καρκινικοί ή μη καρκινικοί και να έχουν μεγάλο εύρος σε μέγεθος. Και οι δύο τύποι όγκων εκκρίνουν υψηλά επίπεδα ορμονών, φυσικά και κορτιζόλης. Επιπρόσθετα, αν ο όγκος είναι αρκετά μεγάλος ώστε να πιέζει κοντινά όργανα μπορεί να αισθανθεί ο άνθρωπος πόνο ή πληρότητα στην κοιλιά. Οι όγκοι στα επινεφρίδια είναι συνήθως καλοήθεις και συναντώνται σε 1 στους 10 ανθρώπους. Ο καρκίνος στα επινεφρίδια είναι πιο σπάνιος. 

4) Παρενέργειες από φάρμακα: Συγκεκριμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν αύξηση στα επίπεδα κορτιζόλης. Κορτικοστεροειδή φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν υψηλά επίπεδα κορτιζόλης αν ληφθούν σε υψηλές δόσεις ή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το να βρεθεί ποια είναι η κατάλληλη δόση φαρμάκου και να λαμβάνονται τα συγκεκριμένα με συνταγή γιατρού θα βοηθήσει ώστε να αποφευχθεί η αύξηση των επιπέδων κοριτζόλης. Δεν πρέπει ποτέ να σταματήσετε κάποιο φάρμακο στεροειδών χωρίς τη σταδιακή μείωσή του ή να μιλήσετε πρώτα με έναν γιατρό. Η απότομη διακοπή λήψης φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει επινεφριδιακή ανεπάρκεια που σημαίνει ότι αυτός ο αδένας σταματάει να λειτουργεί. 

Πότε να επικοινωνήσετε με έναν γιατρό;

Αν νομίζετε ότι έχετε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν γιατρό για αιματολογικό τεστ. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης προκαλούν μη συγκεκριμένα συμπτώματα που σημαίνει ότι αρκετά ζητήματα υγείας μπορεί να είναι υπεύθυνα γι' αυτό. Αν βιώνετε συμπτώματα, ένας γιατρός μπορεί να συστήσει τα ακόλουθα τεστ:

• τεστ κορτιζόλης σε ούρα και αίμα: Αυτά τα τεστ μετρούν τα επίπεδα κορτιζόλης σε αίμα και ούρα. Το αιματολογικό τεστ χρησιμοποιεί ένα δείγμα αίματος που λαμβάνεται από φλέβα. Αναφορικά με το τεστ ούρων, λαμβάνονται ούρα για ένα 24ωρο. Σε εξειδικευμένο εργαστήριο γίνεται η ανάλυσή τους. 
• τεστ κορτιζόλης μέσω σάλιου: Ένα δείγμα σάλιου που λαμβάνεται τη νύχτα θα δείξει αν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλά. Τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται και μειώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και σταματούν σημαντικά τη νύχτα σε ανθρώπους χωρίς σύνδρομο Cushing. Αν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλά τη νύχτα σημαίνει ότι πιθανότατα υπάρχει σύνδρομο Cushing. 
• ακτινογραφίες: Ακτινογραφίες όπως μαγνητική τομογραφία είναι χρήσιμα τεστ καθώς θα δείξουν αν υπάρχει κάποιος όγκος στα επινεφρίδια ή άλλες μη φυσιολογικές καταστάσεις. 

Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να αυξήσουν το ρίσκο για εμφάνιση άλλων ιατρικών παθήσεων όπως:

• καρδιαγγειακή νόσος
• οστεοπόρωση
• διαβήτης

Αν ο γιατρός διαπιστώσει ότι τα επίπεδα κορτιζόλης είναι υψηλά, θα προσπαθήσει να βρει την αιτία και θα φροντίσει να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία για την αποκατάσταση της ισορροπίας. 

Συχνές ερωτήσεις

Τι προκαλεί αύξηση επιπέδων κορτιζόλης; Τα επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να ανέβουν λόγω στρες, προβλήματα στον ενδοκρινή αδένα ή όγκος στα επινεφρίδια. 

Πως ξέρω αν έχω αυξημένη κορτιζόλη; Η αυξημένη κορτιζόλη επιφέρει διάφορα συμπτώματα όπως πρόσληψη βάρους, πονοκεφάλους, ευερεθιστότητα και άλλα. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα δεν είναι συγκεκριμένα μόνο για αυξημένη κορτιζόλη γι' αυτό συστήνεται η συμβουλή γιατρού που θα κάνει τη διάγνωση και θα επιλέξει θεραπεία. 

Η βιταμίνη D μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης; Μερικά στοιχεία από έρευνες ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D είναι πιθανό να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα και τα ούρα ωστόσο απαιτείται έξτρα διερεύνηση.

Τελικό συμπέρασμα

Συμπτώματα υψηλών επιπέδων κορτιζόλης στον οργανισμό γενικά δεν είναι συγκεκριμένα ώστε να αφορούν μόνο αυτό. Περιλαμβάνουν πρόσληψη βάρους, ακμή, αδυναμία μυών, κόπωση και διάφορα άλλα. Στις αιτίες υψηλών επιπέδων κορτιζόλης περιλαμβάνεται το στρες, οι όγκοι στα επινεφρίδια ή προβλήματα στον ενδοκρινή / βλεννογόνο αδένα. Αν ο γιατρός επιβεβαιώσει ότι έχετε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, συνήθως μέσω τεστ αίματος και ούρων, θα εξακριβώσει τι ακριβώς συμβαίνει και αν υπάρχει υποκείμενο νόσημα. Έτσι θα επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία για να μειωθούν και να επανέλθουν στα φυσιολογικά τα επίπεδα κορτιζόλης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot