Ψείρες: Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι γονείς

Οι ψείρες αποτελούν μία από τις ουκ ολίγες έγνοιες των γονιών κάθε φορά που τα παιδιά επιστρέφουν στο σχολείο. Πρόκειται για ένα πολύ κοινό πρόβλημα ειδικά για τα παιδιά που βρίσκονται σε ηλικία που πάνε στο σχολείο και συναναστρέφονται με άλλα. Οι ψείρες μπορούν να μεταδοθούν - κολλήσουν στα μαλλιά οποιουδήποτε κεφαλιού παιδιού. Δεν έχει απαραίτητα σημασία αν τα μαλλιά είναι βρώμικα ή καθαρά. Επίσης οι ψείρες μπορούν να βρεθούν σε ουκ ολίγα μέρη, σε σπίτια, σε σχολεία, στην εξοχή ή την πόλη. Και δεν αφορά το πόσο βρώμικο ή καθαρά ή φτωχό ή πλούσιο είναι το κατάλυμα του καθενός. 

Ωστόσο, αν και οι ψείρες είναι μια σημαντική ενόχληση για έναν άνθρωπο, δεν προκαλούν σοβαρή ασθένεια ούτε κουβαλάνε μαζί τους. Οι ψείρες αποτελούν μια κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία στο σπίτι αλλά καλό είναι να μιλήσετε με έναν γιατρό πρώτα. Ας μιλήσουμε λοιπόν πιο αναλυτικά για το θέμα.

Τι είναι οι ψείρες;

Οι ψείρες κεφαλής είναι μικροσκοπικά έντομα στο μέγεθος ενός σπόρου σουσαμιού. Τα σώματά τους είναι συνήθως γκρι ή ωχρά αλλά μπορεί και να εμφανιστούν και σε άλλες αποχρώσεις. Ο ενικός ενός εντόμου απ' αυτά είναι η λέξη ψείρα. Οι ψείρες τρέφονται με μικρές ποσότητες αίματος που ρουφάνε από το κρανίο. Μπορούν να επιβιώσουν για πάνω από μία μέρα δίχως να έχουν πάρει ένα... γεύμα αίματος.

Τι είναι οι κόνιδες;

Οι ψείρες γεννούν και αφήνουν τα αυγά τους στο σημείο της τρίχας που είναι κοντά στο κρανίο, δηλαδή προς τη ρίζα. Τα αυγά τους ονομάζονται κόνιδες. Τα αυγά της ψείρας είναι ακόμα πιο μικροσκοπικά, μοιάζουν με την άκρη μιας βελόνας. Έχουν μήκος 0.8 mm και πλάτος 0.3 mm. Συνήθως έχουν κίτρινο ή λευκό χρώμα. Μερικές κόνιδες συχνά μπλέκονται με το χρώμα της τρίχας και γίνονται δυσδιάκριτες. Επίσης συχνά τις μπερδεύει κάποιος με πιτυρίδα ή υπόλειμμα από λακ / σπρέι για τα μαλλιά. Οι κόνιδες κολλάνε στο μαλλί εξαιτίας μιας κολλώδους ουσίας που τις περιβάλλει. Αφού τα αυγά εκκολαφθούν / ανοίξουν το κέλυφος παραμένει στο μαλλί. 

Ποιος είναι ο κύκλος ζωής της ψείρας;

Οι ψείρες ζουν περίπου 28 μέρες. Αναπτύσσονται σε τρεις φάσεις. Αρχικά υπάρχει το αυγό, δηλαδή η κόνιδα, ύστερα η νύμφη και μετά η ενήλικη ψείρα. 

Αυγό / κόνιδα: Τα αυγά ή κόνιδες εκκολάπτονται μεταξύ 7 και 12 ημερών. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται στην εξωτερική θερμοκρασία. 

Νύμφη: Η νύμφη μοιάζει με την ενήλικη ψείρα αλλά είναι αρκετά μικρότερη σε μέγεθος. Οι νύμφες θεωρούνται / γίνονται ενήλικες μεταξύ 9 και 12 ημέρες μετά την εκκόλαψή τους.

Ενήλικη ψείρα: Μια ενήλικη θηλυκή ψείρα μπορεί να γεννήσει μέχρι και 10 αυγά / κόνιδες τη μέρα. Απαιτούνται μόνο 12 με 14 μέρες ώστε οι νεογέννητες ψείρες να φτάσουν σε ηλικία που θεωρούνται ενήλικες. 

Να σημειωθεί ότι ο κύκλος στις ψείρες του κεφαλιού ενός ανθρώπου μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε 3 εβδομάδες αν δεν έχει υπάρξει θεραπεία για το πρόβλημα. 

Πόσο συνηθισμένες είναι οι ψείρες;

Οι ψείρες είναι συνηθισμένες στην προσχολική ηλικία αλλά και τη βασική μαθητική εκπαίδευση, δηλαδή το δημοτικό. Κάθε χρόνο εκατομμύρια παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας στις ΗΠΑ διαπιστώνεται ότι έχουν ψείρες. Ωστόσο, όπως προείπαμε, οι ψείρες είναι παγκόσμιο φαινόμενο, ο καθένας μπορεί να αποκτήσει - κολλήσει. 

Πως εξαπλώνονται οι ψείρες;

Οι ψείρες είναι έντομα / ζωύφια που σέρνονται. Δεν πηδούν ή πετούν. Ο βασικός τρόπος που μεταδίδονται είναι μέσω της απευθείας επαφής του ενός κεφαλιού με ένα άλλο. Κι εφόσον βέβαια αυτή η επαφή παραμένει για κάποια ώρα. Υπάρχουν λίγες πιθανότητες να μεταδοθούν οι ψείρες αν μοιραστεί το ένα άτομο κάποιο αξεσουάρ μαλλιών με ένα άλλο. 

Ποια είναι τα συμπτώματα του ατόμου με ψείρες;

Η φαγούρα στις περιοχές του κρανίου όπου υπάρχουν ψείρες είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα. Ωστόσο είναι πιθανό να χρειαστεί ένα διάστημα μεταξύ 4 έως και 6 εβδομάδων μετά την... άφιξη ψείρας στο κεφάλι μέχρι να παρατηρηθεί φαγούρα. Η φαγούρα προκαλείται από την ευαισθησία του κρανίου στο σάλιο της ψείρας. Είθισται να είναι πιο ευαίσθητες οι περιοχές πίσω από τα αυτιά και στο πίσω μέρος του λαιμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η φαγούρα από τις ψείρες μπορεί να διαρκέσει έως και κάποιες εβδομάδες ακόμα και μετά τον πλήρη καθαρισμό του κεφαλιού από τα έντομα - ζωύφια αυτά. 

Πως γίνεται ο έλεγχος για ύπαρξη ψείρας;

Οι τακτικοί έλεγχοι για ψείρες στο κεφάλι ενός παιδιού αποτελούν έναν καλό τρόπο για έγκαιρο εντοπισμό. Έτσι θα προλάβει ο γονέας την εξάπλωση του πληθυσμού ψείρας και θα αντιμετωπίσει το ζήτημα με μεγαλύτερη επιτυχία. Αν δεν κάνει τακτικούς ελέγχους τότε είναι πιθανό να διαπιστώσει το πρόβλημα όταν θα υπάρχει σημαντικός αριθμός ψειρών στο κρανίο του παιδιού και η φαγούρα (με συνέπεια και γκρίνια...) θα είναι έντονη. Πως γίνεται ο έλεγχος στο κεφάλι του παιδιού; Ιδού:

• Βάλτε το παιδί σας να καθίσει σ' ένα πολύ φωτεινό δωμάτιο. 
• Αρχίστε να χωρίζετε αργά (ώστε να παρατηρείτε / βλέπετε καλά) τα μαλλιά του. 
• Αναζητήστε είτε ψείρες που σέρνονται είτε ασπράδια, δηλαδή κόνιδες. Οι ενήλικες ψείρες είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν, αποφεύγουν το φως και κινούνται γρήγορα. 

Τις κόνιδες, δηλαδή αυτά τα κίτρινα ή λευκά μικροσκοπικά αυγά που μοιάζουν με νιφάδες πιτυρίδας, εφόσον υπάρχουν θα τις δείτε κολλημένες κοντά στις ρίζες των τριχών. Το πιο πιθανό σημείο να βρίσκονται είναι πίσω από τα αυτιά ή πάνω από τον σβέρκο. Οι κόνιδες μπορεί να είναι μπλεγμένες με άλλα «πράγματα» στο κεφάλι, βρωμιά, πιτυρίδα ή υπολείμματα από προϊόντα για τα μαλλιά. Η διαφορά της κόνιδας με τα υπόλοιπα είναι ότι παραμένει προσκολλημένη στην τρίχα. 

Ποια είναι η comb out μέθοδος για τις ψείρες;

Μία πρακτική μέθοδος για την εύρεση και των περιορισμό ψειρών είναι η λεγόμενη comb out, δηλαδή το ξεψείρισμα με χτένα. Επίσης αυτή η μέθοδος βοηθάει ώστε να απομακρύνονται νεκρές ψείρες και κόνιδες μετά τη θεραπεία με κάποιον προϊόν. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι το ξεψείρισμα με χτένα δεν μπορεί να λειτουργήσει από μόνο του 100% για την εξαφάνιση πληθυσμού ψείρας και κόνιδας από το κεφάλι. Λειτουργεί συμπληρωματικά. Ιδού πως λειτουργεί η μέθοδος:

Βήμα1: Βρέξτε τα μαλλιά του παιδιού

Βήμα2: Χρησιμοποιήστε μια χτένα με πολύ λεπτά και στενά μεταξύ τους δόντια και χτενίστε ομοιόμορφα τα μαλλιά του παιδιού

Βήμα3: Μετά από κάθε πέρασμα με τη χτένα, σκουπίστε τη σε μια πετσέτα ή ένα λευκό χαρτί για να διαπιστώσετε αν υπάρχουν ψείρες ή κόνιδες που έχει τραβήξει η χτένα. 

Βήμα4: Επαναλάβετε το χτένισμα σχολαστικά αρκετές φορές και σε κάθε σημείο που υπάρχουν μαλλιά στο κεφάλι του. 

Πώς αντιμετωπίζεται η κατάσταση με τις ψείρες;

Καλό είναι να μιλήσετε πρώτα με τον παιδίατρο πριν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε οποιοδήποτε προϊόν παρότι είναι ασφαλή. Ο πιο αποτελεσματικός και άμεσος τρόπος για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι με ειδικό φάρμακο που προμηθεύεστε από τα φαρμακεία. Μετά από κάθε χρήση του προϊόντος καλό θα είναι να κάνετε και τη μέθοδο του ξεψειρίσματος με τη χτένα για να απομακρύνονται νεκρές ψείρες και κόνιδες και να καθαρίζει το κεφάλι. Συστήνεται να γίνεται το ξεψείρισμα με χτένα κάθε 2-3 μέρες μέχρι και 2-3 εβδομάδες μετά τη θεραπεία με το κατάλληλο φάρμακο. Το φάρμακο για τις ψείρες πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν υπάρχουν ζωντανές ψείρες.  

Οδηγίες ασφαλούς χρήσης φαρμάκων για ψείρες

Να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες χρήσης που υπάρχουν στη συσκευασία.

• Ποτέ να μην αφήνετε ένα παιδί να χρησιμοποιεί μόνο του το φάρμακο για ψείρες, το φάρμακο πρέπει να απλώνεται από έναν ενήλικα. 
• Πάντα ξεπλένετε το φάρμακο στον νιπτήρα και όχι κάνοντας ολόκληρο ντους ή μπάνιο το παιδί. Κι αυτό γιατί με το ντους ή το μπάνιο είναι πιθανό το φάρμακο για τις ψείρες να κολλήσει σε άλλα σημεία του σώματος του παιδιού. Αντιθέτως όταν ξεπλένετε το φάρμακο από το κεφάλι του παιδιού στο νιπτήρα είναι βέβαιο ότι θα απομακρυνθεί με ασφάλεια και δεν θα αγγίξει άλλα σημεία του σώματος. Βάλτε το παιδί να σκύψει το κεφάλι του πάνω από το νιπτήρα και ξεπλύνετε με ζεστό, όχι καυτό, νερό. 
• Ποτέ να μην βάζετε μια πλαστική σακούλα στο κεφάλι του παιδιού.
• Μην αφήνετε ποτέ μόνο ένα παιδί με φάρμακο στο κεφάλι του. 
• Αποθηκεύστε το φάρμακο για τις ψείρες σε ένα κλειδωμένο ντουλάπι στην τουαλέτα όπου ούτε μπορεί να το δει ούτε να το φτάσει το παιδί. 
• Μιλήστε με τον γιατρό σας πριν αποφασίσετε να κάνετε χρήση δεύτερου ή τρίτου φαρμάκου για τις ψείρες. Μπορεί το παιδί απλά να χρειάζεται να επαναλάβει τη θεραπεία με το ίδιο αρχικό φάρμακο. 

SOS για χρήση σπιτικών θεραπειών για ψείρες

Ποτέ, μα ποτέ, μην χρησιμοποιείτε επικίνδυνα προϊόντα στο κεφάλι του παιδιού για τις ψείρες που συστήνονται ως ιδανικές σπιτικές θεραπείες όπως η βενζίνη, η κηροζίνη ή φάρμακα που έχουν φτιαχτεί για ζώα. Επίσης μην χρησιμοποιείτε άλλου είδους σπιτικές θεραπείες όπως ζελέ, μαγιονέζα, μαργαρίνη, αιθέρια έλαια ή άλλου είδους λάδια γιατί δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι δουλεύουν και μπορεί να προκαλέσουν άλλα προβλήματα. 

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε για την καταπολέμηση ψείρας;

Ίσως επιθυμείτε (χωρίς να είναι απαραίτητα αναγκαίο) να πλύνετε τα ρούχα του παιδιού, πετσέτες, καπέλα και κλινοσκεπάσματα με καυτό νερό αν είχαν χρησιμοποιηθεί μέχρι και δύο μέρες πριν από τον εντοπισμό ή τη θεραπεία ψειρών. Προφανώς δεν είναι αναγκαίο να πεταχτούν αυτά τα αντικείμενα, ένα πλύσιμο αρκεί αν σας κάνει να αισθανθείτε μεγαλύτερη ασφάλεια. Αν υπάρχουν αντικείμενα που δεν μπορούν να πλυθούν η λύση είναι να κλειστούν αεροστεγώς σε πλαστική σακούλα για δύο εβδομάδες και να στεγνοκαθαριστούν. 

Μην ψεκάζετε εντομοκτόνα στο σπίτι γιατί θα εκθέσουν σε κίνδυνο σοβαρής μόλυνσης όλους σας, φυσικά και το παιδί που κάνει θεραπεία για ψείρες. 

Όλα τα μέλη της οικογένειας και οι στενές επαφές πρέπει να τσεκαριστούν για το ενδεχόμενο να κόλλησαν ψείρες από το παιδί. 

Να θυμάστε ότι οι ψείρες δεν αποτελούν απειλή για πρόκληση ή μεταφορά οποιουδήποτε άλλου είδους ασθένεια προς το παιδί. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος να χρησιμοποιούνται μόνο κατάλληλα και πιστοποιημένα προϊόντα και όχι σπιτικές θεραπείες που μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνες. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot