Στρεπτόκοκκος: Τι είναι, ποιά τα συμπτώματα, πως κολλάει και πότε απειλή τη ζωή

Στρεπτόκοκκος. Τις πρώτες εβδομάδες του 2024 επανήλθε στην επικαιρότητα η συζήτηση και η ανησυχία σχετικά με την ασθένεια. Αλήθεια τι είναι ο στρεπτόκοκκος; Τι προβλήματα δημιουργεί στον οργανισμό; Είναι θανατηφόρος; Σ' αυτές τις ερωτήσεις θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σ' αυτό το blog. 

Οι Group A (GAS) στρεπτοκοκκικές μολύνσεις συμβαίνουν όταν ένας μικροοργανισμός, δηλαδή βακτήριο, εισχωρήσει στον οργανισμό και προκαλέσει την ασθένεια. Υπάρχουν περισσότερα από 120 στελέχη βακτηρίων στο group A Streptococcus που προκαλούν αυτό που αποκαλείται στρεπτοκοκκική μολύνση/ασθένεια του Group A. 

Η πλειοψηφία των ασθενειών που προκαλεί το Group A (GAS) είναι ήπιες. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που η ασθένεια γίνεται πολύ σοβαρή ακόμα και απειλητική για τη ζωή του ανθρώπου εφόσον δεν λάβει εγκαίρως την απαραίτητη θεραπεία.

Κι αν νομίζει κανείς ότι μιλάμε για μια πολύ σπάνια ασθένεια, καλό θα είναι να αναθεωρήσει αφού τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς πάνω από 10 εκατομμύρια άνθρωποι προσβάλλονται ετησίως από στρεπτόκοκκο. Ας δούμε μαζί λοιπόν αναλυτικά όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την υγεία σας.

Ποιοί είναι οι τύποι των στρεπτοκοκκικών μολύνσεων του Group A;

Υπάρχουν αρκετοί τύποι στρεπτοκοκκικών μολύνσεων του group A (GAS) που έχουν εύρος από ήπια νόσηση, όπως απλά ένας ξηρός λαιμός, έως σοβαρή που απειλεί τη ζωή του ανθρώπου. Ας δούμε τους τύπους των στρεπτοκοκκικών μολύνσεων. 

ΗΠΙΑ ΝΟΣΗΣΗ ΣΤΡΕΠΤΟΚΟΚΚΟΥ

Cellulitis: Πρόκειται για μια νόσηση που στοχεύει και επηρεάζει τους ιστούς βαθιά κάτω από το δέρμα.

Erysipelas: Είναι μια μόλυνση που στοχεύει και επηρεάζει τα ανώτερα στρώματα του δέρματος.

Impetigo: Δημιουργεί πληγές και φουσκάλες που φτάνουν από αυτί, το στόμα και τη μύτη έως και τα χέρια και τα πόδια. 

Πονόλαιμος: Προκαλεί πόνο και δυσφορία στον λαιμό

Στρεπτοκοκκικός λαιμός: Πρόκειται για μόλυνση στο λαιμό και τις αμυγδαλές

ΣΟΒΑΡΗ ΝΟΣΗΣΗ ΣΤΡΕΠΤΟΚΟΚΚΟΥ

Bacteremia (βακτηριαιμία): Μόλυνση που μπαίνει στο αίμα

Scarlet fever (οστρακιά): Νόσηση με πόνο στο λαιμό, υψηλό πυρετό και εξανθήματα στο δέρμα

Toxic shock syndrome (σύνδρομο τοξικού σοκ): Πολυοργανική μόλυνση / νόσηση

Necrotizing fasciitis (νεκρωτική απονευρωσίτιδα): Μόλυνση / νόσηση που «τρώει» τη σάρκα

Ποιούς επηρεάζουν οι group A streptococcal infections / στρεπτοκοκκικές μολύνσεις;

Οι group A streptococcal infections / στρεπτοκοκκικές μολύνσεις του γκρουπ Α επηρεάζουν τον κάθε άνθρωπο εφόσον μπει το βακτήριο στον οργανισμό του. Άνθρωποι που έχουν Group A (GAS) στρεπτοκοκκικές μολύνσεις είναι μολυσματικοί όσο είναι ασθενείς. Μπορούν να μεταδώσουν το βακτήριο με τον βήχα, το φτέρνισμα ή με την επαφή με σημείο του δέρματος που είναι μολυσμένο και έχει πληγή. 

Ποιά είναι τα συμπτώματα του Group A (GAS) στρεπτοκοκκικών μολύνσεων;

Τα συμπτώματα έχουν εύρος όσον αφορά στην έντασή τους και ποικίλλουν με βάση τη νόσηση από τις Group A (GAS) στρεπτοκοκκικές μολύνσεις. Τα ήπια συμπτώματα στρεπτόκοκκου περιλαμβάνουν:

• δυσκολία στην κατάποση ή πόνο κατά την κατάποση
• πονοκέφαλος
• μικρά κόκκινα σημάδια στον ουρανίσκο
• πόνος στο λαιμό
• στομαχόπονος
• πρησμένες αμυγδαλές ή λεμφαδένες

ΔΕΡΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα του Group A (GAS) στρεπτοκοκκικών μολύνσεων που επηρεάζουν το δέρμα περιλαμβάνουν τα εξής:

• εξανθήματα στο λαιμό, τις μασχάλες ή την περιοχή των γεννητικών οργάνων
• μικρές κόκκινες ή μωβ πληγές στη μύτη, το στόμα, τα χέρια ή τα πόδια
• φαγούρα στο δέρμα
• πληγές απ' όπου τρέχει καθαρό ή κίτρινο υγρό ή πύον
• κρούστες πάνω από τις πληγές

ΕΝΤΟΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα έντονα συμπτώματα του Group A (GAS) στρεπτοκοκκικών μολύνσεων περιλαμβάνουν:

• διάρροια
• ζαλάδα
• πυρετός
• μεγάλες πληγές, φουσκάλες ή μαύρα στίγματα στο δέρμα
• ναυτία ή εμετός
• σοβαρός πόνος που εξαπλώνεται και πέρα από τα σημεία των πληγών
• αλλαγές στο χρώμα του δέρματος
• πρήξιμο στο δέρμα και αίσθηση καψίματος / έντονης θερμότητας στο άγγιγμα

Τι προκαλεί στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS); 

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι υπεύθυνο για να υπερασπιστεί το σώμα και να αμυνθεί για λογαριασμό του απέναντι στους «εισβολείς», όπως τα βακτήρια, που βλάπουν την υγεία προκαλώντας ασθένειες. Όταν τα βακτήρια εισέρχονται στο σώμα, τότε ένας άνθρωπος βιώνει συμπτώματα. Την ίδια στιγμή, το ανοσοποιητικό σύστημα δουλεύει ώστε να καταστρέψει τα βακτήρια και να περιορίσει τη ζημιά που κάνουν στον οργανισμό και κατ' επέκταση την υγεία. 

Μερικές φορές το ανοσοποιητικό χρειάζεται λίγη βοήθεια να καταστρέψει τα βακτήρια που βρίσκονται στο σώμα και γι' αυτό ο γιατρός θα προσφέρει πιθανώς ένα φάρμακο όπως αντιβιοτικό για να μειώσει τα συμπτώματα πιο γρήγορα. 

Είναι η στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS) μεταδοτική;

Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: ναι. Η στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS) είναι μεταδοτική. Τα βακτήρια εξαπλώνονται μέσω της επαφής με άλλο πρόσωπο που είναι μολυσμένο με τον στρεπτόκοκκο. Η εξάπλωση γίνεται ως εξής:

• αναπνέοντας μολυσμένα με βακτήρια σταγονίδια που απελευθερώθηκαν από το φτέρνισμα ή τον βήχα άλλου ανθρώπου
• ερχόμενοι σε επαφή με σάλιο ή μύξα άλλου ανθρώπου που έχει στρεπτόκοκκο
• πίνοντας από το ίδιο ποτήρι ή χρησιμοποιώντας σκεύη (π.χ. κουτάλι ή πιρούνι) που χρησιμοποίησε ήδη μολυσμένος άνθρωπος
• ακουμπώντας το δέρμα και ακόμα χειρότερα την πληγή ανθρώπου που έχει στρεπτόκοκκο

*Τα βακτήρια είναι πιο μεταδοτικά όταν ένας ασθενής έχει συμπτώματα. Μπορεί κάποιος να περιορίσει την διάδοση της στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS) μένοντας σε απομόνωση στο σπίτι και φορώντας μάσκα. 

Πως γίνεται η διάγνωση στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS);

Η διάγνωση στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS) εξαρτάται από τον τύπο της μόλυνσης. Πρώτα ο γιατρός θα μελετήσει τα συμπτώματα θα κάνει διάφορα τεστ. Επίσης θα ρωτήσει να μάθει πιο αναλυτικά σχετικά με τα συμπτώματα του ασθενούς. Π.χ. θα ρωτήσει για τη χρονική διάρκεια αλλά και την ένταση. Μεταξύ των τεστ που θα κάνει είναι και τα παρακάτω: 

• εξετάσεις αίματος
• rapid test ή τεστ καλλιέργειας στον λαιμό για να διαπιστώσει και με τη βοήθεια μικροσκοπίου για την ύπαρξη βακτηρίων
• δείγμα από ιστό για βιοψία
• ακτινογραφία και υπέρηχο ώστε να διαπιστώσει αν υπάρχει ζημιά κάτω από το δέρμα από τον στρεπτόκοκκο

Πως θεραπεύεται η στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS);

Τα αντιβιοτικά συνήθως χορηγούνται στους ασθενείς για τη θεραπεία της στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS). Υπάρχουν δύο είδη αντιβιοτικών που ο γιατρός θα δώσει για να θεραπευτεί η μόλυνση από στρεπτόκοκκο. Ποιό φάρμακο επιλέγεται έχει να κάνει με τον τύπο μόλυνσης που έχει προσβάλλει τον κάθε ασθενή. Ενδεχομένως να χορηγηθεί αντιβιοτική κρέμα για επάλειψη στις πληγές ή σε μορφή χαπιού. 

Τα αντιβοτικά προσφέρουν αρκετά οφέλη σ' έναν ασθενή στρεπτόκοκκου μεταξύ των οποίων είναι τα εξής:

• μείωση του χρόνου της νόσησης
• περιορισμός των συμπτωμάτων
• παρεμπόδιση εξάπλωσης των βακτηριδίων
• παρεμπόδιση σοβαρής νόσησης και επιπλοκών

Υπάρχουν εμβόλια για στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS);

Όχι, δεν υπάρχουν εμβόλια που να εμποδίζουν την ανάπτυξη νόσησης από στρεπτόκοκκο. Ωστόσο η επιστήμη προχωράει και υπάρχουν ήδη κάποια σε πειραματικό ωστόσο στάδιο και όχι στην αγορά. 

Τι φάρμακα θεραπεύουν τη στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS);

Υπάρχουν αρκετοί τύποι φαρμάκων που είναι ήδη διαθέσιμα για στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS). Μεταξύ αυτών είναι τα εξής:

1) Αντιβιοτικά

2) Εναλλακτικά πενικιλίνης για ανθρώπους με αλλεργία (cephalexin, cefadroxil, clindamycin, azithromycin, clarithromycin).

3) Τοπικές αλοιφές (mupirocin, retapamulin).

Πόσο σύντομα μετά τη θεραπεία θα αισθανθεί ο ασθενής καλύτερα;

Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί ένα διάστημα μεταξύ τριών (3) και πέντε (5) ημερών έως ότου ο ασθενής που έχει προσβληθεί από στρεπτόκοκκο αρχίσει να αισθάνεται καλύτερα μετά τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου από το γιατρό του. Τα συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS) θα μειωθούν μετά από μερικές μέρες εφόσον μιλάμε για ήπια μόλυνση. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις θα χρειαστούν ίσως και δύο (2) εβδομάδες έως ότου παρουσιάσει βελτίωση ο ασθενής.

Πως προλαμβάνεται η αποτρέπεται η διάδοση στρεπτοκοκκικής μόλυνσης του Group A (GAS); 

Αρκετοί που δεν έχουν νοσήσει αναρωτιούνται, εύλογα, αν υπάρχουν τρόποι και ποιοί είναι αυτοί που μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες να μολυνθούν από στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS). Φυσικά και υπάρχουν τρόποι και είναι σχετικά απλοί. Το ίδιο σημαντικό ωστόσο είναι να φροντίσει ένας ήδη ασθενής να μη μεταδώσει και εξαπλώσει τον στρεπτόκοκκο. Η καλή προσωπική υγιεινή είναι το μυστικό. Όταν λέμε καλή υγιεινή εννοούμε τα εξής:

• τακτική πλύση των χεριών με σαπούνι καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας
• κάλυψη του στόματος και της μύτης κατά το φτέρνισμα ή τον βήχα
• απόρριψη των μαντηλιών μετά τη χρησιμοποίησή τους
• καλό πλύσιμο πιάτων, ποτηριών και άλλων ειδών φαγητού και πιο σχολαστικά όταν χρησιμοποιηθούν από ασθενή
• παραμονή στο σπίτι, σε απομόνωση, εφόσον έχουμε νοσήσει
• τακτική και προσεκτική πλύση των πληγών έως ότου κλείσουν

Υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές μετά από νόσηση με στρεπτοκοκκική μόλυνση του Group A (GAS); 

Αν και είναι σχετικά σπάνιες, δυστυχώς υπάρχει περίπτωση σοβαρών επιπλοκών από τη νόσηση με στρεπτόκοκκο. Μερικά στελέχη του βακτηρίου είναι επιθετικά και μπορεί να επιτεθούν σε άλλα σημεία και όργανα του σώματος και να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές όπως:

• κολπική λοίμωξη
• μόλυνση στο αυτί
• καρδιολογικό πρόβλημα (ρευματικός πυρετός)
• πρόβλημα στα νεφρά (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα)
• φουσκάλες με πύον στις αμυγδαλές

*Επίσης, η μόλυνση από στρεπτόκοκκο μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη για ανθρώπους διάφορων «κατηγοριών» όπως οι έγκυες γυναίκες ή τα παιδιά. Αν μια έγκυος ή ένα παιδί εμφανίσουν συμπτώματα στρεπτόκοκκου πρέπει να επισκεφθούν το συντομότερο δυνατό έναν γιατρό. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot