Χαμηλά επίπεδα NAD σημαίνει πρόωρη γήρανση και ασθένειες

Έχετε ακούσει ή διαβάσει τα αρχικά NAD+; Ξέρετε περί τίνος πρόκειται; Γνωρίζετε την κομβική του σημασία για τον οργανισμό; Αν όχι, ήρθε η ώρα να μάθετε όλα όσα πρέπει. Τα αρχικά NAD αντιστοιχούν στις λέξεις nicotinamide adenine dinucleotide, δηλαδή το δινουκλεοτίδιο νικοτιναμίδης αδενίνης. Από μονοκύτταρους οργανισμούς, βακτήρια αλλά και σκεπτόμενους πολυκύτταρους πρωτεύοντες το NAD αποτελεί ένα από τα πλέον άφθονα και κομβικά μόρια. Βασικά, για να το πούμε πιο απλά, δίχως NAD+ θα ήμασταν σε διαδικασία... fast track για θάνατο! Αυτό το μόριο είναι κινητήριος μοχλός για τη λειτουργία των μιτοχονδρίων, δηλαδή για τους παραγωγούς κυττάρων. Το NAD+ όχι μόνο βοηθάει να γίνει μετατροπή της τροφής σε ενέργεια αλλά παίζει κομβικό ρόλο στη διατήρηση της ακεραιότητας του DNA και φροντίζει την ομαλή λειτουργία των κυττάρων για να προφυλάσσεται ένα σώμα από τη γήρανση και τις ασθένειες.

Πως λειτουργεί το NAD+ στο σώμα;

Το NAD+ δουλεύει ως συνδετικό λεωφορείο που μεταφέρει τα ηλεκτρόνια από το ένα μόριο στο άλλο μέσα στα κύτταρα για να διεξάγονται όλες οι αντιδράσεις και οι λειτουργίες. Με το μοριακό αντίστοιχο, το NADH, αυτό το ζωτικής σημασίας μόριο συμμετέχει σε διάφορες μεταβολικές δράσεις που παράγουν την ενέργεια των κυττάρων. Χωρίς επαρκή επίπεδα NAD+, τα κύτταρα του οργανισμού δεν θα ήταν ικανά να παράγουν αρκετή ενέργεια ώστε να γίνονται οι απαραίτητες λειτουργίες. Σε άλλες σημαντικές λειτουργίες για τις οποίες φροντίζει το NAD+ περιλαμβάνεται η ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού, που ελέγχει τον κύκλο ύπνου του σώματος. 

Τα επίπεδα NAD+ πέφτουν με τη γήρανση

Καθώς μεγαλώνουμε ηλικιακά τα επίπεδα NAD+ πέφτουν με συνέπεια να προκαλούνται σημαντικές επιπτώσεις στη μεταβολική λειτουργία και ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία. Η ζημιά στο DNA αυξάνεται καθώς μεγαλώνει ένας οργανισμός. Η ζημιά στο γενετικό αποτύπωμα ενεργοποιεί αρκετές πρωτεΐνες, μεταξύ αυτών και ένζυμα που αποκαλούνται PARP's. Με την κατανάλωση NAD+, τα PARP's επιδιορθώνουν το DNA και τις λειτουργίες. Η μείωση του NAD+ μέσω των PARP's κατά τη γήρανση φαίνεται να επηρεάζει για αρκετές ασθένειες. Τα ένζυμα στο ανοσοποιητικό σύστημα καταναλώνουν NAD επίσης. Όσο πιο ενεργό είναι το ανοσοποιητικό τόσο περισσότερο NAD και ένζυμα καταναλώνει. Τα επίπεδα ενζύμων στο ανοσοποιητικό αυξάνονται καθώς γερνάμε και μειώνουν τα επίπεδα NAD+ στο σώμα. 

Μια άλλη κλάση ενζύμων που χρησιμοποιούν NAD+ είναι οι σιρτουΐνες. Αυτές οι πρωτεΐνες, που σχετίζονται με την υγιή γήρανση και τη μακροζωΐα, χρησιμοποιούν το NAD+ για να ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, να διατηρούν σταθερά χρωμοσώματα και να επιδιορθώνουν το DNA που έχει υποστεί ζημιά. Καθώς παθαίνει ζημιά το DNA και υπάρχει αστάθεια χρωμοσωματών με την ηλικία, οι σιρτουΐνες καταναλώνουν περισσότερο NAD+. Η μείωση του NAD+ παρατηρείται και στους άνδρες και στις γυναίκες καθώς μεγαλώνουν. 

Πως δημιουργείται το NAD+ από τα κύτταρα;

Η διαδικασία μέσω της οποίας τα κύτταρα παράγουν μόρια λέγεται: βιοσύνθεση. Για το NAD+ υπάρχουν τρία γνωστά μονοπάτια. Υπάρχει το μονοπάτι κινουρενίνης, το μονοπάτι Preiss-Handler και το μονοπάτι σωτηρίας. 

Η κινουρενίνη (kynurenine) αρχίζει την τρυπτοφάνη, το αμινοξύ που συχνά ακούγεται κατά την Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ και σχετίζεται με τη γαλοπούλα. Η τρυπτοφάνη έρχεται από φαγητά όπως το κρέας, το τυρί, τα αυγά και τα ψάρια. Η μετατροπή τρυπτοφάνης συμβαίνει στο υγρό μέρος των κυττάρων που ονομάζεται κυτοσόλη η οποία βρίσκεται έξω από τα κυτταρικά περιεχόμενα, τα οργανίδια. 

Η Preiss-Handler αρχίζει με το νικοτινικό οξύ. Τυπικά το νικοτινικό οξύ βρίσκεται σε τροφές αλλά μπορεί επίσης να καταναλώνεται μέσω διαιτητικού συμπληρώματος. Αυτό το NAD+ πρόδρομο μόριο επίσης παράγεται από βακτηριακή μικροχλωρίδα που βρίσκεται στα έντερα ή το σάλιο. Το νικοτινικό οξύ μετατρέπει το NAD+ μέσω τριών βημάτων, ώστε από το NAMN να πάει στο NAAD και να καταλήξει στο NAD+.

Το μονοπάτι σωτηρίας (salvage) της βιοσύνθεσης NAD+ συνήθως χρησιμοποιεί υπάρχουσες συνθέσεις που σχετίζονται με τη βιταμίνη Β3. Αυτές οι συνθέσεις περιλαμβάνουν νικοτιναμίδη, νικοτινικό οξύ, νικοτιναμίδη μονοκουκλεοτίδη (NMN) και νικοτιναμίδη ριβοσίδη (NR). Η βιοσύνθεση NAD+ σ' αυτό το μονοπάτι περιλαμβάνει τη μετατροπή νικοτιναμίδης σε NMN με τη δράση ενός ενζύμου, του NRK.  

Τι συμβαίνει όταν πέφτουν τα επίπεδα NAD+;

Αναρίθμητες μελέτες έχουν δείξει μειωμένα επίπεδα NAD+ σε διαταραγμένες διατροφικές καταστάσεις, όπως η παχυσαρκία και η γήρανση. Η μείωση στα επίπεδα NAD+ μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα μεταβολισμού. Αυτά τα προβλήματα μπορούν με τη σειρά τους να οδηγήσουν σε διαταραχές, μεταξύ των οποίων είναι η παχυσαρκία και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Η παχυσαρκία προκαλεί διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση. 

Οι μεταβολικές διαταραχές που προκαλούνται από τα χαμηλά επίπεδα NAD+ αλληλεπιδρούν. Επίσης η υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες καρδιακές λειτουργίες μειώνονται και στέλνουν πίεση που κάνει ζημιά στον εγκέφαλο που οδηγεί σε γνωστικές βλάβες. 

Στοχεύοντας στον μεταβολισμό NAD+ αποτελεί μια πρακτική παρέμβαση στην προστασία από μεταβολική και άλλες σχετιζόμενες με την ηλικία ασθένειες. Αρκετά γκρουπ ανθρώπων έχουν κάνει μελέτες που δείχνουν ότι τα συμπληρώματα NAD+ βελτιώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη από την παχυσαρκία. Σε έρευνες που έγιναν σε ποντίκια για τη σχέση με ασθένειες που προκύπτουν από την ηλικία φάνηκε ξεκάθαρα βελτίωση εκείνων των συμπτωμάτων. 

Η παρεμπόδιση μείωσης των επιπέδων NAD+ προσφέρει μια υποσχόμενη στρατηγική κατά των διαταραχών μεταβολισμού που σχετίζονται με την ηλικία. Όσο μειώνονται τα επίπεδα NAD+ λόγω ηλικίας, είναι πιθανό να οδηγήσει σε μειωμένη επιδιόρθωση του DNA, κυτταρική αντίδραση στο στρες και επιρροή στον μεταβολισμό ενέργειας. 

ΠΙΘΑΝΑ ΟΦΕΛΗ

Το NAD+ είναι σημαντικό για τη μιτοχονδριακή συντήρηση και γονιδιακή ρύθμιση σχετικά με τη γήρανση. Ωστόσο τα επίπεδα NAD+ στο σώμα μας μειώνονται δραματικά όσο μεγαλώνει ένας άνθρωπος. Ως την ηλικία των 50 ετών υπολογίζεται ότι ένας άνθρωπος έχει περίπου το μισό επίπεδο NAD+ που είχε όταν ήταν 20. Άρα εύλογα αυξάνονται και οι πιθανότητες για εμφάνιση ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία όπως πρόωρη γήρανση, μεταβολικές διαταραχές, επιπλοκές στην καρδιακή λειτουργία και νευροεκφυλισμός. Η αναπλήρωση των επιπέδων NAD+ που έχουν μειωθεί έδειξε αντιγηραντικές ιδιότητες σε πειράματα σε ζώα και υποσχόμενα αποτελέσματα σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής αλλά και την ποιότητά της. 

Ηλικία: Όντες γνωστές ως «φύλακες των γονιδιωμάτων» οι σιρτουΐνες είναι γονίδια που προστατεύουν τους οργανισμούς, από φυτά μέχρι θηλαστικά, από αλλοιώσεις και ασθένειες. Όταν τα γονίδια αισθάνονται ότι το σώμα είναι υπό φυσικό στρες όπως η άσκηση ή η πείνα, στέλνουν τις... στρατιές τους να υπερασπιστούν το σώμα. Οι σιρτουΐνες διατηρούν την ακεραιότητα των γονιδιωμάτων, ευνοούν την επιδιόρθωση του DNA και έχουν δείξει αντιγηραντικές ιδιότητες σε τεστ που έγιναν σε ζώα. 

Το NAD+ είναι το... καύσιμο που κάνει τα γονίδια να λειτουργούν. Όπως τα αυτοκίνητα ωστόσο, τα γονίδια δε μπορούν να λειτουργήσουν δίχως καύσιμο, οι σιρτουΐνες χρειάζονται NAD+. Έρευνες λοιπόν έδειξαν ότι αυξάνοντα τα επίπεδα NAD+ στο σώμα ενεργοποιούνται οι σιρτουΐνες και αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής στα ζώα στα οποία έχουν γίνει τεστ. Απομένει βεβαίως να επιβεβαιωθούν και τα αποτελέσματα σε ανθρώπους. 

Λειτουργία μυών: Ως το... εργοστάσιο παραγωγής του σώματος, η λειτουργία μιτοχονδρίων είναι κομβική για την απόδοση στην άσκηση. Το NAD+ αποτελεί κλειδί για τη διατήρηση υγιών μιτοχονδρίων και σταθερής ενέργειας. Αυξάνοντας τα επίπεδα του NAD+ στους μύες βελτιώνονται τα μιτοχόνδρια σε έρευνα που έχει γίνει σε ποντίκια. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι τα ποντίκια που παίρνουν NAD+ είναι πιο λεπτά και τρέχουν περισσότερο δείχνοντας μεγαλύτερη ικανότητα στην άσκηση. Τα πιο ηλικιωμένα ζώα που υποβλήθηκαν σε σχετικά τεστ ξεπέρασαν σε άσκηση συνομίληκά τους. 

Μεταβολικές διαταραχές: Έχοντας χαρακτηριστεί ως επιδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παχυσαρκία είναι μία πολύ κοινή ασθένεια του σύγχρονου κόσμου. Η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε άλλες μεταβολικές διαταραχές όπως ο διαβήτης που «σκότωσε» περίπου 1,6 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως μόνο κατά το έτος 2016.

Η γήρανση και μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά μειώνει τα επίπεδα του NAD+ στο σώμα. Μελέτες έδειξαν ότι η λήψη NAD+ μετριάζει το έξτρα βάρος που σχετίζεται με το διατροφολόγιο και την ηλικία και να βελτιώσει την ικανότητα στη γυμναστική. 

Καρδιακή λειτουργία: Η ελαστικότητα των αρτηριών λειτουργεί ως ρυθμιστής μεταξύ των κυμάτων πίεσης που στέλνονται από τους παλμούς. Ωστόσο οι αρτηρίες γίνονται σκληρές με την ηλικία συνεισφέροντας στη δημιουργία υψηλής αρτηριακής πίεσης, τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές ασθένειες. Ένας άνθρωπος πεθαίνει από καρδιαγγειακή ασθένεια σε όλο τον κόσμο ανά 37 δευτερόλεπτα. 

Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει μεγέθυνση καρδιάς και μπλοκάρισμα αρτηριών που οδηγεί σε καρδιακό επεισόδιο. Με την αύξηση των επιπέδων NAD+ προστατεύεται η καρδιά βελτιώνοντας τις καρδιακές λειτουργίες. Σε τεστ που έγιναν σε ποντίκια εμποδίστηκαν τραυματισμοί στην καρδιά που προκαλούνται από έλλειψη επαρκούς ροής αίματος. Σε άλλες έρευνες φάνηκε ότι το NAD+ προστάτεψε την καρδιά των ποντικιών από μη φυσιολογική μεγέθυνση. 

Νευροεκφυλισμός: Ως το 2050 οι άνθρωποι που θα είναι 60 ετών και άνω υπολογίζεται ότι θα ξεπερνούν τα 2 δισεκατομμύρια που σημαίνει ότι θα διπλασιαστούν συγκριτικά με εκείνους που ήταν σ' αυτή την ηλικία το 2015! Κι αυτοί γιατί οι άνθρωποι παγκοσμίως ζουν περισσότερο. Ωστόσο η ωρίμανση και η γήρανση είναι ο βασικός λόγος για αρκετές νευροεκφυλιστικές ασθένειες μεταξύ των οποίων είναι το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ που οδηγούν σε γνωστικές δυσλειτουργίες. 

Στα ποντίκια με Αλτσχάιμερ η αύξηση των επιπέδων NAD+ ευνόησε την επικοινωνία των κυττάρων και τη γνωστική ικανότητα. Επίσης η αύξηση επιπέδων NAD+ προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα. 

ΤΟ NAD+ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ;

Ναι, το αυξάνει. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν όλες οι μελέτες που έχουν γίνει σε ποντίκια. Τα συμπληρώματα NAD+ όπως το NMN και το NR αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής στα υγιή ποντίκια. Κι αυτό γιατί, όπως προαναφέραμε, τα αυξημένα επίπεδα NAD+ στον οργανισμό προστατεύουν από ασθένειες που σχετίζονται με τη γήρανση. Ουσιαστικά δηλαδή με τα σωστά επίπεδα NAD+ ένας οργανισμός ζει περισσότερο και ζει καλύτερα. 

ΠΩΣ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΤΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ NAD+

Τα επίπεδα NAD+ στον οργανισμό μπορούν να αυξηθούν φυσικά με την προώθηση της διαδικασίας σύνθεσής - ενισχύοντας τα ένζυμα που σχετίζονται στη βιοσύνθεσή του ή με συμπληρώματα. Ποιοί είναι οι φυσικοί τρόποι αύξησης των επιπέδων NAD+ στον οργανισμό;

• Επιλέξτε υγιεινό τρόπο ζωής: Δηλαδή υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, αποφυγή άγχους
• Κινηθείτε: Το σώμα απαντά στην άσκηση παράγοντας περισσότερο NAD+ που σημαίνει διατήρηση σωστού σωματικού βάρους, βελτίωση της γενικότερης υγείας και επιβράδυνση του ρυθμού γήρανσης
• Μείνετε μακριά από τις κακές ηλιακές ακτίνες: Ο λίγος ήλιος είναι καλός, ο υπερβολικός όχι και μεταξύ των αρνητικών συνεπειών είναι ότι όσο περισσότερο μένει κανείς στον ήλιο τόσο μεγαλύτερες ποσότητες NAD+ ξοδεύει για να μειωθεί η ζημιά από τις υπεριώδεις ακτίνες. 
• Αναζητήστε θερμότητα: Ενώ η μεγάλη παραμονή στην απευθείας ηλιακή ακτινοβολία είναι κακή για την υγεία, η παραμονή σε φυσικό ή τεχνητό (π.χ. σάουνα, ζεστό μπάνιο) θερμό κλίμα αυξάνει την παραγωγή NAD+. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot