Υγεία του προστάτη: Τα ανησυχητικά συμπτώματα και τι πρέπει να κάνετε

Το να μιλάει ένας άνδρας για τον προστάτη του είναι μια συζήτηση ταμπού. Αισθάνεται αρκετά άβολα να κουβεντιάζει για τον συγκεκριμένο αδένα κι αυτό γιατί αν χρειάζεται να το κάνει σημαίνει ότι ανησυχεί και πως υπάρχουν κάποια σημάδια / συμπτώματα που μεγαλώνουν την ανησυχία του. Ωστόσο η επιστήμη συστήνει εντόνως ένας άνδρας και να μιλάει και να φροντίζει για τον προστάτη του προκαταβολικά. Δηλαδή να τσεκάρει την υγεία και τη λειτουργικότητα του προστάτη του πριν ηχήσουν προειδοποιητικά «καμπανάκια». Αν είστε άνδρας (ή σύντροφος που ενδιαφέρεται για την υγεία του άλλου της μισού) και διαβάζετε αυτό το κείμενο, συνεχίστε για να μάθετε όλα όσα πρέπει για τον προστάτη σας και πως θα τον διατηρήσετε υγιή και λειτουργικό.

Τι είναι ο προστάτης;

Ο προστάτης είναι ένας μικρός ελαστικός αδένας που υπάρχει στο σώμα ενός άνδρα, ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη. Μετά βίας φτάνει το μέγεθος ενός καρυδιού και βρίσκεται κοντά στην ουρήθρα, τον σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στο πέος.  

Τι κάνει ο προστάτης;

Υποθετικά, θα μπορούσε να ζήσει ένας άνθρωπος δίχως προστάτη, δεν επηρεάζει τη θνησιμότητα, αλλά παίζει ρόλο κλειδί στη γονιμότητα και την αναπαραγωγή και μεγαλώνει κατά την εφηβεία κάτω από την επιρροή της τεστοστερόνης και των υπο-προϊόντων της. Ο προστάτης παράγει μερικά από τα υγρά που υπάρχουν στο σπέρμα και το βοηθούν στη μεταφορά του. Το υγιές σπέρμα πρέπει να έχει τη σωστή σύνθεση και περιέχει ένζυμα και ορμόνες που βοηθούν τα σπερματικά κύτταρα να επιβιώσουν και να λειτουργήσουν σωστά. Επίσης το σπέρμα περιέχει κίτρο, ψευδάργυρο και φρουκτόζη η οποία βοηθάει να γονιμοποιήσει τα ωάρια. Περίπου το 70 με 80% των υγρών του σπέρματος προέρχονται από σπερματικά κυστίδια, δύο μικρές προεξοχές, σαν αυτιά λαγού, που βρίσκονται πάνω από τον προστάτη. Υπάρχουν νεύρα και αιμοφόρα αγγεία επίσης στον προστάτη που βοηθούν στην απόκτηση και διατήρηση στύσης. 

Πως να διατηρήσετε υγιή τον προστάτη;

Ένας υγιεινός τρόπος ζωής που διατηρεί υγιές όλο το σώμα είναι ο καλύτερος τρόπος για έναν υγιή προστάτη προστατευμένο, όσο είναι δυνατόν, από καρκίνο. Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, η επιλογή να μην καπνίζετε, η τακτική άσκηση και ένα ισορροπημένο και υγιές διατροφολόγιο παίζουν κομβικό ρόλο στην πρόληψη από την ασθένεια του καρκίνου του προστάτη. 

• Έρευνα έδειξε ότι κόκκινες τροφές όπως τομάτες ή καρπούζι μειώνουν την πρόοδο και αναπαραγωγή των καρκινικών κυττάρων του προστάτη. Οι κόκκινες τροφές περιέχουν ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που λέγεται λυκοπένη. 
• Η κατανάλωση φρούτων επίσης, ειδικά κιτρικών φρούτων όπως τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, το γκρέιπφρουτ και τα μανταρίνια μειώνουν ελαφρά τις πιθανότητες για καρκίνο του προστάτη σύμφωνα με μελέτες. 
• Ο καφές και το πράσινο τσάι είναι πιθανό επίσης να μειώσουν τις πιθανότητες για καρκίνο του προστάτη, αλλά απαιτούνται κι άλλες έρευνες σχετικά μ' αυτό. 
• Μια έρευνα του 2014 έδειξε ότι υπάρχει μια σύνδεση των κορεσμένων λιπαρών και ζωϊκών λιπαρών με τον καρκίνο του προστάτη. Γι' αυτό καλό θα είναι να υπάρξει μείωση κατανάλωσης των συγκεκριμένων τροφών. 

Επίσης, ενδεχομένως έχετε ακούσει ότι ο αυνανισμός μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του προστάτη. Έχουν γίνει μελέτες σ' αυτό και δεν προκύπτει κάτι τέτοιο, ούτε επίσης με το συχνό σεξ. Αν υπάρχει κάποια σχέση, πιθανότατα θα είναι το ακριβώς αντίθετο. 

Τι μπορεί να πάει λάθος;

Είναι συνηθισμένο να μεγαλώνει ο προστάτης καθώς ωριμάζει και γερνάει ένας άντρας. Περίπου στα 50 χρόνια του χρόνια ένας άντρας βιώνει την ήπια προστατική υπερπλασία, που σημαίνει ότι θα παρατηρήσει ένα μικρό μεγάλωμα και πρήξιμο του προστάτη του. Αυτό σημαίνει ότι ο προστάτης έχει μεγαλώσει από το μέγεθος μιας καρύδας στο μέγεθος ενός βερίκοκου ή και λεμονιού. Για μερικούς άνδρες ένας προστάτης που έχει μεγαλώσει δεν προκαλεί συμπτώματα ή ενόχληση. Άλλοι αντιθέτως είναι πιθανό να βιώσουν διαφορές και συμπτώματα όπως;

• Δυσκολίες στην ούρηση είτε στο να αρχίσουν ή να διατηρήσουν μια σταθερή ροή
• Επιθυμία για πιο συχνή από το συνηθισμένο ούρηση, συχνοουρία
• Ξαφνική ανάγκη για ούρηση, δίχως προηγουμένως «προειδοποίηση» από το σώμα
• Τακτικό ξύπνημα τη νύχτα για ούρηση
• Πόνος ή αίσθημα καψίματος κατά την ούρηση
• Πόνος κατά την εκσπερμάτιση

Είναι σημαντικό να πείτε στον γιατρό σας αν αισθάνεστε κάποιο απ' αυτά τα συμπτώματα, ακόμα κι αν είστε μικρότεροι σε ηλικία από τα 50 έτη. Μερικοί άνδρες ίσως ανησυχήσουν ότι αυτά τα συμπτώματα σημαίνουν ότι έχουν καρκίνο, αλλά τις περισσότερες φορές ένας προστάτης που έχει μεγαλώσει σε όγκο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει αναπτυχθεί και καρκίνος. Μερικές φορές ένας υπερμεγέθης προστάτης μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η κατανάλωση λιγότερων υγρών πριν από τον νυχτερινό ύπνο. Σε κάποιους άντρες είναι πιθανό να συνταγογραφηθούν και φάρμακα για να βοηθηθούν με την κατάσταση ενώ και η εγχείρηση είναι πιθανή επιλογή. Παρόλα αυτά, η τελευταία επιλογή είναι η λιγότερο πιθανή λόγω πιθανών παρενεργειών.

Προστατίτιδα

Η προστατίτιδα είναι μια κοινή φλεγμονή του προστάτη. Είναι διαφορετική από έναν προστάτη που έχει μεγαλώσει, ωστόσο μερικές φορές τα συμπτώματα είναι παρόμοια. Η προστατίτιδα μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στον προστάτη και έχει την τάση για φλεγμονή. Τα συμπτώματα της προστατίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ανάγκη για άμεση ούρηση, συχνά στη μέση της νύχτας
• Πόνος κατά την ούρηση ή μετά την εκσπερμάτιση
• Αίμα στα ούρα
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη
• Πόνος στον πρωκτό
• Αίσθηση βάρους στο όσχεο / θύλακα των όρχεων
• Μπλοκάρισμα των ούρων και αδυναμία ούρησης παρότι αισθάνεστε ότι το έχετε ανάγκη

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι προστατίτιδας. Η βακτηριακή που προκαλείται από βακτηριακή μόλυνση και συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιβιωτικά. Υπάρχει η χρόνια προστατίτιδα (ή σύνδρομο χρόνιου πόνου στην περιοχή της λεκάνης) για την οποία ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί η αιτία που παρουσιάζεται και εικάζεται ότι οφείλεται σε τραυματισμό, ζημιά σε νεύρα ή στρες. 

Καρκίνος προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πλέον δημοφιλής καρκίνος στους άνδρες. Στην Αυστραλία ο καρκίνος του προστάτη ευθύνεται για τον θάνατο περισσότερων ανδρών από τον καρκίνο του στήθους και οδηγεί στο θάνατο γυναίκες. Γι' αυτό είναι σημαντικό οι άνδρες να είναι ενημερωμένοι και να βρίσκονται σε επαγρύπνηση. Πρέπει να ξέρουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα που προειδοποιούν για τη συγκεκριμένη ασθένεια. Οι πιθανότητες να εμφανιστεί καρκίνος προστάτη αυξάνονται όσο μεγαλώνει ένας άνδρας. Όταν ένας άνδρας είναι κάτω από 75 ετών οι πιθανότητες να αναπτύξει καρκίνο του προστάτη είναι 1 προς 7. Μέχρι τα 85 έτη αυτές οι πιθανότητες αυξάνονται σε 1 προς 5. Γι' αυτό συστήνεται από την ιατρική κοινότητα κάθε άνδρας να τεστάρεται προληπτικά για καρκίνο του προστάτη όταν περάσει τα 50 χρόνια. 

Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη περιλαμβάνουν τα εξής: 

• Οικογενειακό ιστορικό: Αν ο πατέρας ή ο αδερφός έχουν καρκίνο του προστάτη
• Κληρονομικές γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA 1 ή BRCA 2 
• Σύνδρομο του Lynch

Συμπτώματα καρκίνου του προστάτη

Στα πρώιμα στάδια του καρκίνου του προστάτη δεν υπάρχουν, απαραίτητα, συμπτώματα. Οι άνδρες με καρκίνο του προστάτη μπορεί να αισθανθούν μερικά από τα παρακάτω συμπτώματα: 

• Ανάγκη για ξαφνική και άμεση ούρηση
• Δυσκολία στην ούρηση όπως καθυστέρηση στην έναρξη ούρησης ή αδυναμία διατήρησης σταθερής ροής
• Αίσθηση ότι δεν άδειασε εντελώς η ουροδόχος κύστη μετά την ούρηση
• Πόνος ή αίσθηση καψίματος κατά την ούρηση
• Αίμα στα ούρα ή το σπέρμα
• Πόνος χαμηλά στην πλάτη, τους γοφούς ή το στήθος
• Αίσθημα αδυναμίας και θολούρας στα πόδια και τις πατούσες
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Αίσθημα κόπωσης, δυσκολία στην αναπνοή και ζαλάδα
• Γρήγορος χτύπος καρδιάς
• Χλωμό δέρμα

Θα παρατηρήσετε ότι αρκετά από τα παραπάνω είναι παρόμοια ή ίδια συμπτώματα με άλλες καταστάσεις του προστάτη, όπως η προστατίτιδα ή ο υπερμεγέθης προστάτης γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να επισκέπτεστε τακτικά το γιατρό σας και ειδικά όταν διαπιστώσετε κάποιο από τα συμπτώματα αυτά. 

Διάγνωση και θεραπεία

Τα τεστ και η θεραπεία για τον καρκίνο είναι σύνθετα. Σε μερικούς άνδρες με καρκίνο προστάτη, ο καρκίνος θα μεγαλώσει πολύ αργά και δεν θα τους επηρεάσει σημαντικά στη διάρκεια του υπόλοιπου της ζωής τους. Σε άλλους άνδρες ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τεστ που μπορεί να πει τι είδους καρκίνο του προστάτη έχει κάθε άνδρας κατά τη διάγνωση. Επειδή μερικές θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες που είναι πιθανό να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής. Είναι σημαντικό λοιπόν ένας άνδρας να συζητήσει με τον γιατρό κάθε επιλογή για τεστ και θεραπεία. Σε κάποιες περιστάσεις μπορεί να συστήσει ο γιατρός αναμονή για την εξέλιξη του καρκίνου ή άμεση χημειοθεραπεία ή ακόμα και επέμβαση.  

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot