Κεφίρ και υγεία των οστών: Ο ρόλος του στην πρόληψη της οστεοπόρωσης

Τα ανθρώπινα οστά αναδιαμορφώνονται διαρκώς. Αυτό συμβαίνει ως μια διαδικασία που ρυθμίζεται από γενετικούς, ορμονικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Όταν αυτή η ισορροπία διαταράσσεται οδηγεί σε αδύναμα οστά και αυξάνονται οι πιθανότητες για κατάγματα - σπασίματα. 

Η οστεοπόρωση αποτελεί μια πολύ συνηθισμένη και διαδεδομένη ασθένεια των οστών. Συμβαίνει όταν η οστική απορρόφηση ξεπερνά τον σχηματισμό οστών με συνέπεια να αυξάνονται οι πιθανότητες κατάγματος καθώς μειώνεται η μάζα του οστού. Η έλλειψη οιστρογόνων, ειδικά μετά τη γυναικεία εμμηνόπαυση, παίζει σημαντικό ρόλο στην οστεοπόρωση επιταχύνοντας τη φθορά των οστών μέσω αυξημένης οστεοκλαστής δραστηριότητας και ταυτόχρονα μειωμένης οστεοβλαστής λειτουργίας.  

Τα οιστογόνα βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού των οστών αναστέλλοντας το σύστημα RANKL/OPG και χαμηλώνοντας τα επίπεδα προφλεγμονώδεις δείκτες όπως TNF-α and IL-6. Όταν τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν, τότε τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, ειδικά τα Th17, διεγείρουν την παραγωγή οστεοκλάστης αυξάνοντας την απώλεια οστικής μάζας. Άλλοι παράγοντες που συνεισφέρουν σ' αυτό περιλαμβάνουν το οξειδωτικό στρες και τις επιγενετικές τροποποιήσεις, όπως τη μεθυλίωση του δεοξυριβονουκλεϊκού οξέως (DNA) των γονιδίων που σχετίζονται με τα οστά. Έρευνα σε ποντίκια έδειξε ότι η επίδραση προβιοτικών στην οστική πυκνότητα μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το φύλο. Π.χ. σύμφωνα με την έρευνα το Lactobacillus reuteri βελτιώνει την πυκνότητα στα οστά των αρσενικών ωστόσο δείχνει περιορισμένη επίδραση στα θηλυκά. 

Επιπρόσθετα αναφορικά με την οστεοπόρωση, άλλες διαταραχές των οστών περιλαμβάνουν ραχίτιδα και οστεομαλακία ως αποτελέσματα ανεπαρκούς ορυκτοποίησης εξαιτίας έλλειψης βιταμίνης D, ασβεστίου ή φωσφορικό άλας. 

Η βιταμίνη D, που παρέχεται από το φως του ηλίου και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, μετατρέπεται σε καλσιτριόλη, μια κομβική ορμόνη για την απορρόφηση φωσφορικού άλατος και ασβεστίου. Η έλλειψη οδηγεί σε αδύναμα οστά, αυξημένη έκκριση παραθυρεοειδικής ορμόνης και αυξημένη απώλεια φωσφορικού άλατος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των οστών και την ελλιπή ανάπτυξή τους. 

Παράγοντες κλειδιά της υγείας των οστών

Οι γενετικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά την πυκνότητα μετάλλων των οστών (BMD), υπολογίζοντας από 60 ως 90% στη μάζα των οστών. Συγκεκριμένα γονίδια όπως το LRP5 και το SOST παίζουν κομβικό ρόλο στην αναδιαμόρφωση των οστών, ενώ μεταλλάξεις σε CLCN7 και TCIRG1 μπορεί να οδηγήσουν σε οστεοπόρωση. Αναγνωρίζοντας γενετικούς παράγοντες μπορεί να βελτιωθούν οι πιθανότητες για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία σε διαταραχές των οστών. 

Η ηλικία μειώνει την πυκνότητα των οστών κάνοντάς τα πιο εύθραυστα. Η φυσική δραστηριότητα, ειδικά η άσκηση αντίστασης και άρσης βαρών, διεγείρει τα οστεοκύτταρα ώστε να προάγει την υγεία των οστών διατηρώντας τη δύναμή τους. Χρόνιες φλεγμονές διακόπτει την αναδιαμόρφωση των οστών ανεβάζοντας τα επίπεδα των προ-οστεοκλαστογενικών κυτοκινών όπως η TNF-a. Επιπρόσθετα, περιβαλλοντικές μολύνσεις όπως βαρέα μέταλλα μπορεί να αναμιχθούν με μεταβολισμό ασβεστίου, αποδυναμώνοντας περισσότερο τα κόκκαλα. 

Ο ρόλος των γαλακτοκομικών στην υγεία των οστών

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ειδικά τα ζυμωμένα όπως το κεφίρ και το γιαούρτι, είναι κομβικά στη μάχη κατά της οστεοπόρωσης και άλλων διαταραχών των οστών. Αυτά τα προϊόντα ενισχύουν την απορρόφηση του ασβεστίου, μετατονίζουν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθούν στη ρύθμιση απορρόφησης των οστών. 

Τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά είναι ωφέλιμα εξαιτίας του προβιοτικού περιεχομένου τους το οποίο βοηθάει στην υγεία των εντέρων αλλά και ενισχύει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό. Αναφορικά με τα οφέλη στην υγεία των οστών οι πρώτες έρευνες είναι πολύ ενθαρρυντικές, ωστόσο χρειάζονται κι άλλες. 

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι απ' αυτά που είναι πιο πλούσια σε ασβέστιο παρέχοντας περίπου το 50 με 60% των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού. Το ασβέστιο είναι ζωτικό στην ενδυνάμωση των οστών και παράλληλα στη διατήρηση της ακεραιότητάς τους. Επιπρόσθετα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με βιταμίνη D βοηθούν ακόμα περισσότερο στην απορρόφηση του ασβεστίου και μειώνουν τις πιθανότητες για εμφάνιση ασθένειας των οστών. Τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά επίσης διασπούν τα phytates, συμπλέγματα που αναστέλλουν την απορρόφηση μεταλλικών στοιχείων κάνοντας τα θρεπτικά συστατικά πιο βιοδιαθέσιμα. 

Η πρωτεΐνη είναι ένα στοιχείο κλειδί του σχηματισμού των οστών. Διεγείρει την παραγωγή ινσουλίνης, όπως ο παράγοντας ανάπτυξης IGF-1 που προάγει την ανάπτυξη των οστών. Η χαμηλότερη πρόσληψη πρωτεΐνης έχει συνδεθεί με αδύναμα οστά, πιο κοντύτερο ανάστημα και ευάλωτα οστά σε κατάγματα. Επίσης τα γαλακτοκομικά παρέχουν βασικά μέταλλα όπως μαγνήσιο, κάλιο και φώσφορο τα οποία υποστηρίζουν την οστική πυκνότητα. Μια μερίδα 170γρ. γιαουρτιού περιέχει περίπου 231mg. ασβεστίου που σημαίνει ότι 3-4 μερίδες αρκούν για να καλυφθούν οι ημερήσιες ανάγκες. 

Τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά όπως το κεφίρ και το γιαούρτι περιέχουν ωφέλιμα προβιοτικά όπως Lactobacillus και Bifidobacterium. Αυτά τα προβιοτικά έχουν συστηθεί από επιστήμονες ως προϊόντα που βελτιώνουν την υγεία των οστών αυξάνοντας σταδιακά την απορρόφηση ασβεστίου και βιταμίνης D και παράλληλα βοηθώντας να μειωθούν οι φλεγμονές και να διατηρηθεί η ισορροπία της μικροχλωρίδας του εντέρου. 

Τελικό συμπέρασμα

Η ενσωμάτωση ζυμωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως το κεφίρ και το γιαούρτι, στο καθημερινό διατροφολόγιο αποτελεί μια αποτελεσματική στρατηγική ώστε ένας άνθρωπος να διατηρεί υγιή τα οστά του. Αυτά τα προϊόντα παρέχουν κομβικής σημασίας θρεπτικά συστατικά όπως η πρωτεΐνη, το ασβέστιο και τα προβιοτικά που υποστηρίζουν τον μεταβολισμό των οστών και μειώνουν την απώλεια οστικής πυκνότητας. Τα βιοδιαθέσιμα συστατικά τους τα κάνουν ιδιαίτερα ωφέλιμα στο να προλαμβάνουν ασθένειες των οστών όπως η οστεοπόρωση, η ραχίτιδα και η οστεομαλακία. 

Τα προβιοτικά στα ζυμωμένα γαλακτοκιμικά έχουν συνδεθεί με την καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου, τη μείωση οστικής μάζας και καλύτερη υγεία των εντέρων. Παρόλα αυτά υπάρχουν και κάποιες έρευνες με ανάμικτα συμπεράσματα. Η τακτική κατανάλωση ζυμωμένων γαλακτοκομικών και δη κεφίρ και γιαουρτιού πιθανότατα μειώνει τις πιθανότητες για κατάγματα στα οστά και αλλοίωση των οστών που σχετίζεται με την ηλικία, δηλαδή τη γήρανση. 

Ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά πιθανότατα θα προσφέρουν μακροχρόνια υγεία των οστών και ειδικά σε πιο γηρασμένα μέρη του πληθυσμού. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot