Μύκητες: Τα είδη, οι παράγοντες κινδύνου, η πρόληψη και η αντιμετώπιση

Οι μολύνσεις από μύκητες είναι πολύ συχνές. Στους ανθρώπους συμβαίνουν όταν ένας εισβολέας μύκητας καταλαμβάνει μια περιοχή του σώματος και το ανοσοποιητικό σύστημα αδυνατεί να διαχειριστεί. Όπως πολλά μικρόβια, υπάρχουν μύκητες που κάνουν καλό και άλλοι που κάνουν κακό. Όταν έρχονται σε επαφή με το σώμα μύκητες που κάνουν κακό είναι δύσκολο να εξουδετερωθούν καθώς ξέρουν να επιβιώνουν και να επαναμολύνουν τον άνθρωπο. Ας δούμε μαζί ποιοί κινδυνεύουν περισσότερο από μυκητιακή μόλυνση και ποιά είναι τα συμπτώματα και οι θεραπείες για τους πιο κοινούς τύπους. 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα μιας μυκητιακής μόλυνσης εξαρτώνται από τον τύπο της αλλά κοινά συμπτώματα αποτελούν η φαγούρα και οι αλλαγές στην εμφάνιση (σ.σ.: κοκκινίλα, ξεφλούδισμα, σπάσιμο) του δέρματος. 

ΤΥΠΟΙ

1) Πόδι του αθλητή (tinea pedis): 

Αποτελεί μια πολύ κοινή μυκητιακή μόλυνση. Το πόδι του αθλητή είναι, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς, συνδεδεμένο με την αθλητική δραστηριότητα ενός ανθρώπου κι αυτό γιατί ο μύκητας αναπαράγεται σε ζεστό και γεμάτο υγρασία περιβάλλον όπως συμβαίνει με τα πόδια και τις κάλτσες ενός αθλητή. Στην πραγματικότητα βέβαια ο καθένας μπορεί να μολυνθεί κατ' αυτόν τον τρόπο αφού αφορά γενικότερα ζεστά και υγρά κλίματα και δη τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα για το πόδι του αθλητή μπορεί να ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το σημείο της μόλυνσης δείχνει κόκκινο σε ανοιχτόχρωμους και σκούρο καφέ σε σκουρόχρωμους. Τα κλασικά συμπτώματα είναι:

• Αποχρωματισμός και φουσκάλες στην μολυσμένη περιοχή
• Ξεφλούδισμα του δέρματος που γίνεται γενικά πιο μαλακό
• Σπάσιμο του δέρματος
• Φαγούρα, πόνος και αίσθηση καψίματος 

Διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη:

Δεν είναι κάθε πόδι με μόλυνση ένα πόδι αθλητή. Συνήθως οι γιατροί κάνουν την διάγνωση ξύνοντας και ξεφλουδίζοντας μέρος του δέρματος που έχει σπάσει και εξετάζοντας με μικροσκόπιο για ίχνη μύκητα. Υπάρχουν μερικοί διαφορετικοί τύποι που προκαλούν το πόδι του αθλητή. Η μόλυνση μπορεί να συμπεριφερθεί διαφορετικά και εξαρτάται από τον μύκητα που μολύνει το πόδι. 

Συνήθως το πόδι του αθλητή θεραπεύεται με τοπική αντιμυκητιακή κρέμα που μπορεί να προμηθευτεί κανείς στο φαρμακείο (ακόμα και on line) και είναι εκτός συνταγογράφησης. Οι σοβαρές μολύνσεις απαιτούν επιπρόσθετα από του στόματος φάρμακα. Το πόδι θα χρειαστείνα παραμένει στεγνό για να σκοτωθούν οι μύκητες. 

Όσον αφορά στην πρόληψη, είναι απαραίτητο το πόδι να μπορεί να αναπνέει και να μην στριμώχνεται σε στενά και σφιχτά παπούτσια που δεν επιτρέπουν να μπει αέρας. Επίσης είναι σημαντικό να παραμένει στεγνό το πόδι και να αλλάζονται διαρκώς κάλτσες αλλά και παπούτσια ώστε να στεγνώνουν και να καθαρίζονται καλά τα χρησιμοποιημένα. Παράλληλα επιβάλλεται η χρήση σαγιονάρας σε κοινόχρηστα αποδυτήρια / ντους / τουαλέτες γυμναστηρίων αφού οι μήκυτες μπορεί να βρίσκονται στο έδαφος. 

2) Κολπική μόλυνση (yeast infection):

Οι κολπικές μολύνσεις αποτελούν μια κοινή μορφή της υπεραναπαραγωγής Candida (καντιντίαση) στις γυναίκες. Μια υπεραναπαραγωγή Candida διαταράσσει την ισορροπία των βακτηρίων και των υγρών του κόλπου. Αυτή η βακτηριακή ανισορροπία μπορεί να οφείλεται σε αντιβιοτικά, στρες, ορμονικές ανισορροπίες ή και κακή διατροφή. Επίσης η καντιντίαση μπορεί να προκαλέσει και μόλυνση στα δάχτυλα / νύχια των ποδιών ή εξάνθημα στην περιοχή της πάνας. 

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα τις μόλυνσης στον κόλπο περιλαμβάνουν:

• Φαγούρα και πρήξιμο γύρω από την περιοχή του κόλπου
• Αίσθηση καψίματος ή πόνου κατά την ούρηση ή τη σεξουαλική διείσδυση
• Κοκκινίλα και πόνος γύρω και ακριβώς πάνω στην περιοχή του κόλπου
• Ασυνήθιστο χρώμα και υφή των κολπικών υγρών που είτε μπορούν να είναι σαν τυρί είτε πάρα πολύ υγρά

Διάγνωση, θεραπεία, πρόληψη:

Μια μόλυνση μπορεί να πάρει χρόνο να αναπτυχθεί σε μερικές περιπτώσεις, ωστόσο οι μολύνσεις του κόλπου καλό θα είναι να αντιμετωπίζονται άμεσα καθώς τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν έντονα αν δεν υπάρξει γρήγορη μέριμνα και φροντίδα. Τα κλασικά συμπτώματα μολύνσεων του κόλπου είναι εύκολο να διαγνωστούν. Οι γιατροί μπορεί να ζητήσουν το ιατρικό ιστορικό, όπως π.χ. αν αντιμετώπισε ξανά το άτομο ανάλογη μυκητιακή μόλυνση στο παρελθόν ή ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Επίσης μπορεί να ρωτήσουν αν το πρόσωπο είχε πάρει πρόσφατα αντιβιοτικά. Μετά θα εξετάσουν την περιοχή του κόλπου ή τον τράχηλο της μήτρας για σημάδια μόλυνσης. Ακόμα και να παρθούν δείγματα κυττάρων από τον κόλπο είναι πιθανό αν κριθεί απαραίτητο για περαιτέρω εξετάσεις. Η αντιμετώπιση μυκητιακής μόλυνσης στον κόλπο εξαρτάται από την ένταση των συμπτωμάτων. Η στάνταρ αντιμετώπιση περιλαμβάνει κρέμες, χάπια ή υπόθετα που δίνονται δίχως ή και με συνταγή γιατρού. Πιο περίπλοκες περιπτώσεις χρειάζονται πιο σύνθετη αντιμετώπιση. 

Για να αποφύγει μια γυναίκα τη μόλυνση του κόλπου χρειάζεται ισορροπημένη διατροφή και σωστή υγιεινή της περιοχής. Καλό είναι να φοράει χαλαρά ρούχα που είναι φτιαγμένα από φυσικά και όχι σύνθετα υλικά. Επίσης συστήνεται να πλένονται τα εσώρουχα σε υψηλές θερμοκρασίες. 

3) Η φαγούρα Jock (Tinea cruris):

Πρόκειται για μία ακόμα πολύ διαδεδομένη μυκητιακή μόλυνση. Η συγκεκριμένη αρέσκεται σε θερμά, υγρά και βρώμικα μέρη του σώματος όπως τα γεννητικά όργανα, τα οπίσθια ή το εσωτερικό μέρος των μηρών. Το καλοκαίρι εμφανίζεται περισσότερο αυτός ο μύκητας και η μόλυνση που προκαλεί. Είναι ελαφρά μεταδοτική και συχνά μεταδίδεται με την απευθείας δερματική επαφή δύο ανθρώπων και και με ένα αντικείμενο που είναι ήδη μολυσμένο. Είναι πολύ συχνή στους άνδρες αλλά επηρεάζει και τις γυναίκες. 

Συμπτώματα:

Η φαγούρα jock εμφανίζεται στο σώμα ως μια ερεθισμένη περιοχή που προκαλεί φαγούρα. Το εξάνθημα έχει συνήθως κυκλική μορφή και περιλαμβάνει:

• Την περιοχή γεννητικών οργάνων και τα οπίσθια
• Το εξάνθημα έχει κόκκινη ή σκούρα καφέ ή μαύρη εμφάνιση
• Όψη τριβής, ερεθισμού και αίσθηση καψίματος
• Εξάνθημα με κυκλική μορφή
• Σπασμένο, ξεφλουδισμένο δέρμα

Διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη:

Το jock itch έχει μια πολύ ιδιαίτερη όψη και συνήθως η διάγνωση γίνεται εύκολα με βάση την εμφάνιση του σημείου που έχει μολυνθεί. Αν οι γιατροί δεν είναι σίγουροι μπορεί να πάρουν δείγμα δέρματος για περαιτέρω εξέταση προκειμένου να επιβεβαιώσουν την αρχική διάγνωση. Η θεραπεία του συνήθως περιλαμβάνει τοπικές κρέμες και σωστή υγιεινή. Πολλές φορές η κατάσταση βελτιώνεται με τα φάρμακα που παίρνει κανείς από το φαρμακείο και δεν απαιτείται συνταγράφηση γιατρού. Επίσης ο καθαρισμός της περιοχής μπορεί να σκοτώσει τον μύκητα. Η συγκεκριμένη μορφή μυκητίασης μπορεί να παρεμποδιστεί με χαλαρά ρούχα από φυσικά υλικά όπως το βαμβάκι. Επίσης είναι σημαντικό να αποφεύγεται επαφή με άλλους και ειδικά με όσους έχουν ήδη μολυνθεί. Παράλληλα είναι σημαντικό να μην γίνεται ανταλλαγή ή δανεισμός αντικειμένων που έχουν έρθει σε άμεση δερματική επαφή με άλλον άνθρωπο που έχει μολυνθεί. 

4) Δερματομυκητίαση ή τριχοφυτία (ringworm):

Πρόκειται για μυκητιακή μόλυνση που ζει σε νεκρούς ιστούς όπως το δέρμα, τα μαλλιά ή τα νύχια. Αυτή η μορφή προκαλεί και jock itch και πόδι αθλητή ενώ όταν εμφανίζεται οπουδήποτε αλλού στο σώμα ονομάζεται ringworm. 

Συμπτώματα:

Αυτή η μορφή είναι επίσης εύκολη να διαγνωστεί λόγω του σχήματος που έχει η μόλυνση που προκαλεί. Πρόκειται για ένα σημάδι που φαγουρίζει και ξεφλουδίζει και συνήθως είναι στρογγυλό, σαν ένα ή περισσότερα μικρά «δαχτυλίδια». Το εξωτερικό του «δαχτυλιδιού» είναι ίσως κόκκινο σε ανοιχτόχρωμο δέρμα ή καφέ σε πιο σκούρο. Επίσης το εσωτερικό του «δαχτυλιδιού» μπορεί να δείχνει καθαρό και υγιές και μόνο το εξωτερικό του μέρος μολυσμένο. Πρόκειται για έναν εύκολα μεταδιδόμενο μύκητα και μπορεί να μεταφερθεί από δερματική επαφή μεταξύ ανθρώπων αλλά και ανθρώπου με κατοικίδιο. Επίσης αυτός ο μύκητας επιβιώνει σε αντικείμενα, όπως πετσέτες, ρούχα ή βούρτσες. Παράλληλα ο συγκεκριμένος μύκητας επιβιώνει και στο έδαφος ή στη λάσπη και μπορεί να μολυνθεί κανείς και εφόσον έρθει σε επαφή με συγκεκριμένα σημεία του εδάφους. 

Διάγνωση, αντιμετώπιση, πρόληψη:

Υπάρχουν μερικές δερματικές καταστάσεις που μοιάζουν με το ringworm γι αυτό ενδέχεται ο γιατρός να πάρει δείγμα από το δέρμα για να εξακριβώσει περί τίνος πρόκειται. Αφού καταλήξει με τη διάγνωση τότε θα συστήσει θεραπεία που εξαρτάται και από το πόσο έντονα είναι τα συμπτώματα. Οι κρέμες είναι συχνά απολύτως επαρκείς για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και μπορεί να τις αποκτήσει κανείς δίχως συνταγή γιατρού. Ωστόσο αν εμφανιστεί στο κρανίο ή γενικότερα τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα τότε ενδέχεται να απαιτηθεί συνταγογράφηση. Η βασική και καλή υγιεινή βοηθούν επίσης αλλά και εμποδίζουν ταυτόχρονα έναν άνθρωπο που δεν έχει μολυνθεί. Με το να διατηρείται το δέρμα στεγνό και καθαρό βοηθάει στην αποφυγή της συγκεκριμένης μυκητιακής μόλυνσης. Η ασφάλεια σε δημόσιους χώρους περιλαμβάνει να φοριούνται παντόφλες / σανδάλια / σαγιονάρες σε κοινόχρηστες τουαλέτες ή ντουσιέρες και να αποφεύγεται το μοίρασμα πετσέτας ή άλλων αντικειμένων. 

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Οι μυκητιακές μολύνσεις είναι συχνές στους ανθρώπους και συνήθως δεν είναι σοβαρές αν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά. Ο καθένας με αδύναμο ανοσοποιητικό μπορεί να έχει αυξημένες πιθανότητες για μυκητιακή μόλυνση όπως και κάθε άνθρωπος που λαμβάνει αντιβιοτικά για κάποιο λόγο. Ο καρκίνος και ο διαβήτης αποτελούν παράγοντες κινδύνου για μυκητιάσεις αφού καθιστούν τον άνθρωπο περισσότερο ευάλωτο σε εξωτερικές επιθέσεις και μολύνσεις. 

ΠΡΟΛΗΨΗ

Οι περισσότερες μυκητιακές μολύνσεις μπορεί να παρεμποδιστούν / προληφθούν με τη σωστή υγιεινή. Δηλαδή με το να διατηρείται το δέρμα καθαρό και στεγνό. Επίσης είναι σημαντικό να μη γίνεται κοινή χρήση αντικειμένων, πετσέτας, αθλητικού εξοπλισμού ή ρούχων. Συστήνεται παράλληλα να επιλέγονται ρούχα που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει και ειδικά όταν πρόκειται για εσώρουχα. 

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ποιά είναι η κύρια αιτία για μυκητιακές μολύνσεις; 

Όταν το σώμα έρχεται σε επαφή με συγκεκριμένους μύκητες και το ανοσοποιητικό είναι αδύναμο, υπάρχει περίπτωση να αναπτυχθεί μόλυνση. Μερικές φορές μια μυκητίαση προκαλείται και από μύκητες που είναι ήδη στο σώμα και ξαφνικά αναπαράγονται περισσότερο από το συνηθισμένο. Οι μολύνσεις από μύκητες είναι πολύ συνηθισμένες και οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πολύ πιθανό να αποκτήσουν μία κατά τη διάρκεια της ζωής τους. 

Πόσο χρειάζεται για να ιαθεί μια μόλυνση από μύκητα;

Τα συμπτώματα μυκητιακής μόλυνσης, όπως η φαγούρα, μπορεί να φύγουν μετά από μερικές μέρες φροντίδας. Ο δερματικός αποχρωματισμός και το ξεφλούδισμα μπορεί να χρειαστεί 2-3 εβδομάδες να επουλωθεί τελείως. 

Θα φύγει μόνη της μια μόλυνση από μύκητα;

Συνήθως δεν φεύγουν μόνες τους, ειδικά αν αμελήσει ένας άνθρωπος και δεν φροντίσει να τις αντιμετωπίσει. Μάλιστα ενδέχεται να εξαπλωθούν περισσότερο και τα συμπτώματα να γίνουν πιο έντονα εφόσον δεν αντιμετωπιστούν με ό,τι συστήνει ο φαρμακοποιός ή ο γιατρός. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot