Ηλιακό έγκαυμα: Τρόποι πρόληψης και άμεσης ανακούφισης

Το ηλιακό έγκαυμα αποτελεί το αποτέλεσμα της μεγάλης έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία δίχως προστασία από αντηλιακό. Όταν ένας άνθρωπος υποστεί ηλιακό έγκαυμα το δέρμα «καίει» και πονάει αφόρητα ακόμα και με το πιο απαλό άγγιγμα ενώ μερικές φορές υπάρχει και ενόχληση στα μάτια. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται μερικές μόνο ώρες μετά την υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Υπάρχουν πράγματα που μπορούν να ανακουφίσουν άμεσα τον πόνο από το ηλιακό έγκαυμα ωστόσο τα σημάδια θα χρειαστούν ημέρες έως ότου ιαθεί πλήρως το σημείο του δέρματος. Η καλύτερη πρόληψη από ένα ηλιακό έγκαυμα είναι η χρήση αντηλιακού όλο το χρόνο και δη τους καλοκαιρινούς μήνες που η ακτινοβολία είναι πιο έντονη. 

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ηλιακό έγκαυμα μπορούν να υποστούν ακόμα και μέρη του σώματος που δεν συνηθίζουμε να δίνουμε σημασία και να προστατεύουμε όπως οι λοβοί του αυτιού, τα χείλη ή τα μάτια. Ακόμα και περιοχές που είναι καλυμμένες από ρούχα μπορούν να υποστούν έγκαυμα αν το ρούχο είναι πολύ χαλαρό και η πλέξη του υφάσματος πολύ αραιή. Τα μάτια επίσης έχουν τρομερή ευαισθησία στην ηλιακή ακτινοβολία και μπορούν να υποστούν έγκαυμα. Μέσα σε μερικές μέρες το σώμα αρχίζει να επουλώνεται με τη διαδικασία και του ξεφλουδίσματος του πάνω στρώματος του δέρματος. 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Ερεθισμένο δέρμα που είναι ροζ ή κόκκινο εφόσον το φυσικό χρώμα του δέρματος είναι λευκό ή είναι πιο δύσκολο να φανεί σε σκουρόχρωμους ανθρώπους.
• Δέρμα που καίει και δεν αντέχει το παραμικρό άγγιγμα
• Πόνο και φαγούρα
• Φουσκάλες που περιέχουν λευκό υγρό και σπάνε
• Πονοκέφαλος, πυρετός, ναυτία, κόπωση σε περίπτωση πολύ έντονου εγκαύματος
• Μάτια που πονάνε και δίνουν αίσθηση γρατζουνίσματος
• Πρήξιμο

ΠΟΤΕ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΓΙΑΤΡΟ

• Αν οι φουσκάλες είναι πολύ μεγαλύτερες από το συνηθισμένο
• Αν οι φουσκάλες υπάρχουν και στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα γεννητικά όργανα
• Αν το πρήξιμο είναι πολύ μεγάλο
• Αν υπάρχουν σημάδια μόλυνσης όπως φουσκάλες με πύον
• Αν ο πόνος πάει από το κακό στο χειρότερο
• Αν υπάρχει έντονος πονοκέφαλος, θολούρα, ναυτία, πυρετός ή ρίγη
• Αν δεν διαφαίνεται βελτίωση μετά από μέρες σπιτικών θεραπειών
• Αν υπάρχει πόνος στα μάτια και χειροτερεύει η όραση

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ SOS ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΓΙΑΤΡΟ

• Αν υπάρχει πυρετός πάνω από 39.4 που συνοδεύεται και από εμετούς
• Αν υπάρχει έντονη εγκεφαλική θολούρα / ζάλη
• Αν αναπτυχθεί σοβαρή μόλυνση 
• Αν υπάρχει έντονη αφυδάτωση
• Αν ο ασθενής αισθάνεται παγωμένο το δέρμα, ζαλίζεται και λιποθυμήσει

ΑΙΤΙΕΣ

Το ηλιακό έγκαυμα προκαλείται από την υπερβολική και δίχως προστασία έκθεση στις ακτινοβολίες (UV) του ηλίου ή ακόμα και από την τεχνητή ακτινοβολία όπως οι λάμπες ενός σολάριουμ. Η ακτινοβολία UVB είναι το φως που διεισδύει στο δέρμα και προκαλεί το έγκαυμα. Το φως UV κάνει ζημιά στα κύτταρα του δέρματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά αυξάνοντας την κυκλοφορία αίματος στις επηρεασμένες περιοχές και προκαλεί τον ερεθισμό του δέρματος. Μπορεί να υποστείτε έγκαυμα ακόμα και τις κρύες και συννεφιασμένες μέρες. Επιφάνειες του εδάφους με χιόνι, νερό ή άμμο αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και μπορούν επίσης να προκαλέσουν ηλιακό έγκαυμα. 

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• Αν έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα και κόκκινα μαλλιά
• Αν έχετε ιστορικό εγκαυμάτων
• Αν κάνετε διακοπές σε μέρος με υψηλή ζέστη, πολύ ήλιο και σε μεγάλο υψόμετρο
• Αν εργάζεστε σε εξωτερικό χώρο υπό τον ήλιο
• Αν βρέχετε το δέρμα σας και το ψεκάζετε με λάδι μαυρίσματος αφού ο συνδυασμός οδηγεί πιο γρήγορα σε έγκαυμα
• Αν παραμένετε σε εξωτερικό χώρο με λιακάδα και καταναλώνετε αλκοόλ 
• Αν δεν κάνετε χρήση αντηλιακού και μένετε για ώρα στον ήλιο
• Αν λαμβάνετε φάρμακο με υψηλή φωτοευαισθησία

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Η μεγάλη και επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο έχει ως αποτέλεσμα τα ηλιακά εγκαύματα και αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση άλλων ασθενειών του δέρματος και επιπλέον τραυματισμού του. Τι μπορεί να συμβεί;

Πρόωρη γήρανση: Η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία επισπεύδει τη γήρανση του δέρματος με συνέπεια να δημιουργούνται ρυτίδες, ξηρότητα, πανάδες. 

Προκαρκινικές δερματικές βλάβες: Τα σημεία του δέρματος που βλέπει πολύ ο ήλιος, όπως π.χ. το κεφάλι, το πρόσωπο, ο σβέρκος και τα χέρια «σπάνε» και δημιουργούν φλούδες που αποκαλούνται ακτινικές κερατώσεις και μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του δέρματος.

Καρκίνος του δέρματος: Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ακόμα και χωρίς να προκληθεί έγκαυμα αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου όπως το μελάνωμα. Η ακτινοβολία προκαλεί βλάβες στο DNA των κυττάρων του δέρματος. Τα εγκαύματα στην παιδική ηλικία αυξάνουν την πιθανότητα για μελάνωμα αργότερα στη ζωή ενός ατόμου.  

Βλάβη στα μάτια: Η ηλιακή ακτινοβολία σε μεγάλο βαθμό προκαλεί βλάβη στον κερατοειδή και τους φακούς των ματιών που μπορεί να οδηγήσει σε καταρράκτη. 

ΠΡΟΛΗΨΗ

• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ των ωρών 10:00 και 16:00 που είναι πιο έντονη η ακτινοβολία.
• Αποφύγετε να κάνετε μαύρισμα αλλά και τα σολάριουμ.
• Χρησιμοποιήστε αντηλιακό τακτικά, ιδιαίτερα όσο εκτίθεστε στον ήλιο, και σε μεγάλη ποσότητα. Επίσης καλό θα είναι να γίνεται χρήση αντηλιακού περίπου 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο.
• Καλυφθείτε με ελαφριά ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου όταν είστε σε εξωτερικό χώρο.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ / ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η περιποίηση / θεραπεία ενός ηλιακού εγκαύματος δεν επουλώνει επί της ουσίας το δέρμα, ωστόσο ανακουφίζει και κάνει ευκολότερη και πιο υποφερτή τη διαδικασία έως την ίαση. Παράλληλα βελτιώνει το πρήξιμο και την δυσφορία. Αν η σπιτική φροντίδα ενός εγκαύματος δεν είναι αρκετή τότε ο γιατρός ίσως συστήσει συνταγογραφούμενο φάρμακο δηλαδή μια κορτικοστεροειδή κρέμα ή ακόμα και την εισαγωγή σε νοσοκομείο. Σε πρώτη φάση ωστόσο συστήνονται τα εξής για ηλιακό έγκαυμα:

Παυσίπονο: Αν αισθανθείτε ότι το έγκαυμα είναι έντονο και ο πόνος πολύς, τότε πάρτε ένα μη συνταγογραφούμενο παυσίπονο από το φαρμακοποιό σας. Επίσης μπορεί να σας χορηγήσει παυσίπονο σε μορφή τζελ για το δέρμα.

Δροσίστε το δέρμα: Εφόσον έχει υποστεί έγκαυμα ένα δροσερό μπάνιο είναι ό,τι καλύτερο. Επίσης μπορεί να ακουμπήσετε απαλά μια βρεγμένη πετσέτα στο σημείο. 

Απλώστε τζελ / κρέμα: Ο φαρμακοποιός θα σας συστήσει άμεσα το κατάλληλο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο για άμεση ανακούφιση και περιορισμό της έξτρα ζημιάς στο δέρμα. Μπορεί να είναι κάποιο σε μορφή τζελ ή κρέμας ή ακόμα και λοσιόν. 

Πιείτε έξτρα νερό: Λόγω του εγκαύματος είναι πολύ πιθανό να αισθανθείτε και αφυδάτωση γι' αυτό καλό είναι να πιείτε έξτρα νερό. 

Μην σπάτε τις φουσκάλες: Πιθανότατα θα δημιουργηθούν φουσκάλες στο σημείο του εγκαύματος και θα μπείτε στον... πειρασμό να τις σπάσετε, ωστόσο αυτό δεν πρέπει να το κάνετε σε καμία περίπτωση γιατί τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα. Αφήστε τις να κάνουν τον κύκλο τους και να σπάσουν μόνες τους. Όταν σπάσουν καθαρίστε προσεκτικά την περιοχή αφαιρώντας το νεκρό δέρμα. Ύστερα, εφόσον σας το συστήνει ο γιατρός, απλώστε μια αντιβιοτική αλοιφή. 

Περιποιηθείτε το δέρμα που ξεφλουδίζει: Μετά από μερικές μέρες στο σημείο του εγκαύματος το δέρμα θα αρχίσει να ξεφλουδίζει αφού το σώμα θα απομακρύνει μόνο του το στρώμα της επιδερμίδας που είχε βλάβη. Καλό θα είναι να ενυδατώνετε όσο διαρκεί η διαδικασία. 

Μην ξύνετε το σημείο: Είναι πιθανό να προκληθεί φαγούρα στο σημείο του εγκαύματος ωστόσο καλό θα είναι να μην το ξύσετε με τίποτα. 

Βάλτε κρέμα: Σε πιο ήπια ή μέτρια εγκαύματα ο φαρμακοποιός θα σας χορηγήσει μια καταπραϋντική κρέμα την οποία θα απλώνετε τρεις φορές την ημέρα. 

Περιποιηθείτε τα μάτια: Σε περίπτωση που υπάρχει έγκαυμα και στα μάτια, απλώστε απαλά μια βρεγμένη πετσέτα με δροσερό νερό. Επίσης, αν φοράτε φακούς επαφής, μην τους χρησιμοποιήσετε όσο υπάρχει το έγκαυμα. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot