Ποιός βήχας μπορεί να είναι επικίνδυνος;

Βήχας. Τι δοκιμασία αλήθεια! Συμβαίνει συχνά και συμβαίνει σε όλους ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας. Ο βήχας αποτελεί συνήθως μία ακούσια αντίδραση του οργανισμού που προσπαθεί να αποβάλλει πηγές ερεθισμού. Ωστόσο ο βήχας μπορεί να είναι και μια ηθελημένη μας αντίδραση στην προσπάθεια να απωθήσουμε κάτι που φράζει τους αεραγωγούς μας.

Γιατί βήχουμε; Γιατί το νευρικό σύστημα στέλνει μήνυμα στον εγκέφαλο κι εκείνος με τη σειρά του διατάζει τους μύες στο στήθος και την κοιλιακή χώρα να αποβάλλουν αέρα δημιουργώντας τον βήχα. Ο βήχας προστατεύει το σώμα από ερεθιστικούς παράγοντες όπως το φλέγμα, ο καπνός, τη σκόνη, τη γύρη και τη μούχλα. 

Είναι σημαντικό κάθε άνθρωπος, όταν έχει βήχα, να παρατηρεί τα συμπτώματα και τα σημάδια και να τον κατηγοριοποιεί, αν είναι δυνατό με τη βοήθεια ενός γιατρού ή και φαρμακοποιού. Κι αυτό γιατί υπάρχουν κάποιοι βήχες που δεν είναι ακίνδυνοι και απλά περαστικοί. Μπορεί ένας βήχας να αποτελεί το σημάδι ότι υπάρχει μια άλλη σημαντική ιατρική κατάσταση από κάτω και να χρήζει άμεσης και διαφορετικής αντιμετώπισης. 

Πως γίνεται η ταξινόμηση κάθε είδους βήχα

Ο βήχας αποτελεί ένα συνηθισμένο σύμπτωμα διαφόρων ειδών ιατρικών καταστάσεων και ασθενειών. Μπορείτε λοιπόν να εντοπίσετε την αιτία και να κατηγοριοποιήσετε τον βήχα από τα χαρακτηριστικά του. Τα είδη βήχα μπορούν να περιγραφούν και να προσδιοριστούν από τα εξής:

Συμπεριφορά ή εμπειρία: Πότε και γιατί εμφανίζεται ο βήχας; Συμβαίνει τη νύχτα, μετά από γεύματα ή κατά την άσκηση;

Χαρακτηριστικά: Τι ήχο έχει ο βήχας, πως τον αισθάνεστε; Είναι ξηρός, είναι υγρός, περιγράφεται κάπως διαφορετικά;

Διάρκεια: Πόσο καιρό έχετε τον βήχα; Σας ταλαιπωρεί λιγότερο από δύο εβδομάδες ή περισσότερο από οκτώ εβδομάδες;

Συναφείς επιδράσεις: Έχετε άλλα συμπτώματα όπως εμετός, υπνηλία ή ακράτεια;

Βαθμός: Πόσο έντονος είναι; Είναι ενοχλητικός, επίμονος ή εξουθενωτικός;

ΥΓΡΟΣ ΒΗΧΑΣ

Ο υγρός βήχας αναφέρεται και ως παραγωγικός βήχας γιατί συνήθως φέρνει προς τα πάνω φλέγμα από τους πνεύμονες. Αν έχετε υγρό βήχα είναι πιθανό να αισθάνεστε ότι έχετε κάτι στο πίσω μέρος του λαιμού σας. Επίσης είναι πιθανό να αισθάνεστε ότι κάτι στάζει κάτω προς το λαιμό σας και το στήθος. Μερικοί βήχες μπορεί να φέρουν φλέγματα στο στόμα. Έναν υγρό βήχα μπορεί να προκαλέσουν οι παρακάτω καταστάσεις:

• Κοινό κρυολόγημα ή γρίπη
• Πνευμονία
• Εμφύσημα / χρόνια βρογχίτιδα / χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Οξεία βρογχίτιδα
• Άσθμα

Η διάρκεια του βήχα εξαρτάται από την αιτία. Οι υγροί βήχες μπορεί να είναι οξείς, να διαρκούν λιγότερο από τρεις εβδομάδες ή χρόνιοι και να φτάνουν ως και τις οκτώ εβδομάδες σε ενήλικες. Οι υγροί βήχες ακούγονται με συγκεκριμένο τρόπο λόγω της υγρασίας που προέρχεται από το αναπνευστικό σύστημα. Σε μωρά, νήπια και παιδιά που έχουν υγρούς βήχες αυτοί συνήθως προέρχονται από γρίπη ή κοινό κρυολόγημα. Οι υγροί βήχες συχνά συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα όπως:

• Μύτη που «τρέχει»
• Κόπωση
• Υπερβολικό φλέγμα που μπορεί να τρέχει και από τη μύτη

ΞΗΡΟΣ ΒΗΧΑΣ

Ο ξηρός βήχας δεν προκαλεί φλέγμα που ανεβαίνει στον λαιμό. Αντιθέτως είναι πιθανό η αίσθησή του να μοιάζει με γαργάλημα στο λαιμό. Αυτό μπορεί να πυροδοτήσει συνεχόμενο βήχα. Οι ξηροί βήχες μπορεί να είναι δύσκολοι στην αντιμετώπιση και να διαρκούν για καιρό. Ο ξηρός βήχας, τυπικά συμβαίνει όταν υπάρχει φλεγμονή ή ερεθισμός στο αναπνευστικό σύστημα ωστόσο δεν υπάρχει φλέγμα για να αποβληθεί. Οι ξηροί βήχες μπορεί να προκληθούν από μολύνσεις του ανώτερου αναπνευστικού μεταξύ των οποίων είναι και το κρυολόγημα ή η γρίπη. Οι ξηροί βήχες είναι πιθανό να διαρκέσουν εβδομάδες ή μέχρι να κάνουν τον κύκλο τους το κρυολόγημα και η γρίπη. Άλλες πιθανές αιτίες ενός ξηρού βήχα είναι τα εξής:

• Λαρυγγίτιδα
• Άσθμα
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Συγκεκριμένα φάρμακα
• Αλλεργίες
• Αμυγδαλίτιδα
• Ιγμορίτιδα
• Έκθεση σε σκόνη, γύρη ή καπνό
• Covid-19

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΟΣ ΒΗΧΑΣ

Ο παροξυσμικός βήχας είναι ένας βήχας που χαρακτηρίζεται από «βίαιες» και ανεξέλεγκτες κρίσεις βήχα που διακόπτονται και επανέρχονται. Ένας παροξυσμικός βήχας είναι επίπονος και εξαντλητικός. Οι άνθρωποι με αυτό το είδος βήχα συχνά δυσκολεύονται στην αναπνοή. Επίσης μπορεί και να κάνουν εμετό. Ο κοκκύτης προκαλεί «βίαιες» κρίσεις βήχα. Είναι μια κατάσταση που προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Βήχας από κοκκύτη μπορεί να γίνει παροξυσμικός στο δεύτερο στάδιο της ασθένειας. Τότε που τα επεισόδια βήχα συμβαίνουν πιο συχνά και ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας. 

Κατά τη διάρκεια έντονων «επιθέσεων» βήχα οι άνθρωποι βγάζουν πολύ ιδιαίτερους ήχους, σαν ουρλιαχτό, καθώς βήχουν. Αυτό συμβαίνει όταν απελευθερώνουν όλο τον άερα από τα πνευμόνια τους. Τα μωρά έχουν υψηλότερο ρίσκο για τέτοια επεισόδια βήχα και γι' αυτό έχουν μεγαλύτερες επιπλοκές που συχνά βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους. Για παιδιά δύο ετών και άνω ο εμβολιασμός αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να μειωθούν οι πιθανότητες προσβολής από κοκκύτη. 

ΠΝΙΓΗΡΟΣ ΒΗΧΑΣ

Ο πνιγηρός βήχας συνήθως προκαλείται από ιογενή λοίμωξη και παρατηρείται πιο συχνά σε παιδιά πέντε ετών και κάτω. Ο συγκεκριμένος βήχας προκαλεί το πρήξιμο και τον ερεθισμό των αεραγωγών. Τα μικρά παιδιά έχουν πιο στενούς αεραγωγούς γι' αυτό όταν πρήζονται γίνεται πιο δύσκολο για εκείνα να αναπνεύσουν. Όταν λέμε πνιγηρός βήχας εννοούμε τον βήχα που μερικές φορές μοιάζει με γάβγισμα ή τον ήχο μιας φώκιας. Επίσης, λόγω του πρηξίματος κοντά στην περιοχή απ' όπου βγαίνει η φωνή, είναι πιθανό να προκληθεί σοβαρή δυσκολία στην αναπνοή και περίεργοι ήχοι φωνής, ειδικά κατά την εισπνοή. Επίσης μπορεί ο ασθενής να αναγκαστεί να αναπνέει πιο γρήγορα. Σε σοβαρές περιπτώσεις τέτοιου βήχα, ένα παιδί μπορεί να χλωμιάσει.

ΠΟΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΓΙΑΤΡΟ

Συνήθως ένας βήχας δεν απαιτεί επίσκεψη σε γιατρό. Το αν χρειάζεται ή όχι εξαρτάται από τον τύπο βήχα και πόσο καιρό υπάρχει. Φυσικά παίζει ρόλο και η ηλικία αλλά και η γενικότερη υγεία του ατόμου. Άνθρωποι που ζουν με συγκεκριμένες ασθένειες των πνευμόνων, όπως άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ίσως χρειαστούν πιο συχνή θεραπεία.

Παιδιά που έχουν βήχα καλό είναι να επισκεφθούν παιδίατρο ή άλλον άνθρωπο του συστήματος υγείας εφόσον:

• έχουν βήχα που συνεχίζεται πάνω από 3 εβδομάδες
• έχουν υψηλό πυρετό που διαρκεί
• δυσκολεύονται να αναπνεύσουν σε βαθμό που να δυσκολεύονται να μιλήσουν ή να περπατήσουν
• χλωμιάζουν
• αφυδατώνονται ή δυσκολεύονται να καταπιούν
• αισθάνονται υπερβολική κόπωση
• βγάζουν περίεργους ήχους κατά τον βήχα
• έχουν σφύριγμα μαζί με το βήχα

ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ SOS Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

Είναι απαραίτητο να επισκεφθεί ένας άνθρωπος, όποιας ηλικίας κι αν είναι, εφόσον:

• Χάνει τις αισθήσεις ή έχει τάση λιποθυμίας
• Δυσκολεύεται να ξυπνήσει
• Έχει αδυναμία σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύεται να σταθεί όρθιος

Οι ενήλικες που βήχουν πρέπει να επισκεφθούν γιατρό εφόσον:

• Έχουν βήχα που κρατάει περισσότερο από 3-8 εβδομάδες
• Βήχουν αίμα
• Έχουν πυρετό πάνω από 40
• Είναι πολύ αδύναμοι να μιλήσουν ή περπατήσουν
• Είναι σοβαρά αφυδατωμένοι
• Κάνουν περίεργο θόρυβο όταν βήχουν
• Σφυρίζουν μαζί με τον βήχα
• Έχουν καθημερινά γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot